Στα 35 χρόνια διδασκαλίας μου, προσπάθησα να έχω με τους γονείς πολύ καλές σχέσεις. Ζήτημα αν δυο περιπτώσεις ήθελαν περισσότερη επεξεργασία προσέγγισης. Αν τα παιδιά είναι ευτυχισμένα, τότε και οι γονείς κρατούν θερμή θέση απέναντί σου. Εάν τώρα δυο-τρεις είναι πιο ξινοί, ε, τι να κάνουμε; Δεν μπορούμε να αρέσουμε και σε όλους, έ σ τ ω και αν δεν έχουμε δώσει καμία αφορμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις κρατάμε πάντα το ευγενικό στυλ, αλλά απαντάμε με ευγένεια σε ό,τι αφορά το έργο μας, το οποίο υπερασπιζόμαστε οπωσδήποτε... Προσοχή... Εάν κάπου υπερβήκαμε τα όρια, πρέπει να έχουμε το θάρρος να το παραδεχτούμε και να προσπαθήσουμε να μην επαναληφθεί... Λάθη γίνονται... Ουδείς αλάνθαστος, καθ' όσον άνθρωποι είμαστε. Όμως πρέπει να έχουμε πνεύμα φωτεινό, ώστε να αυτοδιορθωνόμαστε σε κάθε μας βήμα...
Ως μάχιμη δασκάλα, μετά από κάποια χρόνια, εφάρμοσα στο τέλος της σχολικής χρονιάς, να καλώ τους μαθητές μου για κέρασμα!! Τι χαρά Θεέ μου!!! Ανταποκρινόντουσαν ό λ ο ι!!! Τους έφερναν οι γονείς τους στην επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας, δίπλα στο θέατρο ΛΑΜΠΕΤΗ, ωραιότατη πιτσαρία, την ΜΑΜΑ ΜΙΑ, που την είχαν Κεφαλονίτες. Τώρα έκλεισε. Τι όμορφο θέαμα!!! Μια ολόκληρη τάξη καθισμένη στα όμορφα τραπεζάκια, την ώρα του δειλινού, μέσα σε παιδικούς κελαηδισμούς και τεράστια χαμόγελα! Η εξυπηρέτηση άψογη και τα παιδιά μέσα στην τρελή χαρά!!! Κανένα δεν φερόταν απρεπώς και οι πελάτες από τα διπλανά τραπέζια, χαμογελούσαν στα παιδιά και τα ρωτούσαν ποιο σχολείο και ποια τάξη ήταν!!! Αφού τρώγαμε, τα έβαζα στην σειρά και τα έφερνα σπίτι... Ήθελαν να δουν τις γατούλες μου!!!! Με βοηθούσαν οι δύο κόρες μου - Ελπίδα και Αλίσια - να περάσουμε την λεωφόρο και πίσω έκλεινε την πομπή ο Λευτέρης, που μετά κάποια χρόνια, παντρεύτηκε την Ελπίδα!!! Μαθητές του Λυκείου τότε. Αργότερα, όταν έκλεισε η ΜΑΜΑ ΜΙΑ, πήγαινα τα παιδιά στα ΓΚΟΥΝΤΙΣ της Αλεξάνδρας και είχε βοηθήσει και ο Παναγιώτης, που παντρεύτηκε την Αλίσια. [Οι θυγατέρες μου, δεν έπαψαν να με βοηθούν επί σειρά ετών και σε κάθε πολιτιστική μας δραστηριότητα...] Τι χαρά στον δρόμο!!! Έβγαιναν οι καταστηματάρχες της Γκύζη και ρωτούσαν "Πού σας πηγαίνει παιδιά η δασκάλα σας;" Και οι πιο γνωστοί μου έβγαιναν να χαιρετίσουν τα παιδιά! Στο σπίτι καθόντουσαν ήσυχα να δουν τα γατιά και μερικοί στέκονταν σε γραμμή, λέγοντάς μου: "Η Μαλού κυρία κρύφτηκε κάτω από το κρεβάτι! Θα σκύψουμε ένας-ένας να την δούμε! Και κάθε φορά, φώναζε ο καθένας: "Κυρία, πώς λάμπουν τα μάτια της!!!" ή "Κυρία, μου έκανε χού!!! Τι όμορφη που είναι!!!" ή "Εντάξει Φιλίππα, την είδες. Τώρα η σειρά μου!!" Τα κερνούσα γλυκό και μετά φεύγαμε πάλι για την πιτσαρία ή τα Γκούντις. Φροντίζαμε να ήμαστε εκεί, την ώρα που είχα πει στους γονείς να έρθουν να πάρουν τα παιδιά τους. Έφευγαν όλοι ενθουσιασμένοι και καταχαρούμενοι, παιδιά και γονείς. Μα κι εγώ με τις κόρες μου, ένιωθα υπέροχα! Μια μεγάλη αγαλλίαση τραγουδούσε στην καρδιά μου!! Αυτές οι έξοδοι ήταν από τις ωραιότερες στιγμές που ζούσαμε σαν τάξη και τις κρατώ πολύτιμο φυλαχτό στην καρδιά μου. Φυσικά, τα έξοδα ήταν όλα δικά μου. Δεν δέχθηκα ποτέ να συνδράμει κανένας γονιός. Αυτό ήταν κάτι μ ό ν ο ν από εμένα στους αγαπημένους μου μαθητές και μαθήτριες....
Μια εποχή είχα τέσσερις χρονιές τα ίδια παιδιά. Όταν ήρθε η ώρα να αλλάξουν δασκάλα, στεναχωρέθηκαν πολύ... Το νέο τμήμα μου βρισκόταν στον πρώτο όροφο. Ήταν μια όμορφη φθινοπωρινή μέρα και είχα ανοιχτό το παράθυρο... Ξαφνικά, άκουσα από κάτω μια φωνή να με καλεί: "Κυρία Πολυάνθηηηη!!!!!" Έσκυψα και είδα την παλιά μου τάξη συγκεντρωμένη από κάτω και προτού σκεφτώ τίποτε, άκουσα το τραγούδι να αντηχεί δυνατά από τα στόματα των παλιών μου μαθητών, της Κατερίνας, της Βίκυς, της Δέσποινας, της Ματίνας, της Κλαίρης, του Χάρη, του Νίκου, του Ντίνου, του Μάριου, της Κωνσταντίνας... Τραγουδούσαν: "Καλημέρα! Τι κάνεις; Νά 'σαι πάντα καλά, κι όταν είσαι μακριά μου κι όταν είσαι κοντά!!!! Νά 'ν η κάθε σου μέρα, μια καινούρια αρχή!!! Καλημέρα, τι κάνεις;; Σ α ς αγαπάμε πολύ!!!!!"
Η συγκίνηση μού έκλεινε τον λαιμό... Έσκυψα και φώναξα: "Κι εγώ θα σας αγαπώ πολύ για πάντα!!!!! "Κι εμείς κυρία!!! Για πάντα!!!!" Κι έφυγαν... Δίπλα μου είχε έρθει το τωρινό μου τμήμα... "Σας αγαπούν πολύ κυρία, ε;" "Ναι Κωστή μου!!! Τώρα έχω εσάς και να είστε σίγουροι ότι θα αγαπηθούμε το ίδιο δυνατά!!!" Όπως κι έγινε... Αποχωρίζεσαι με καημό τους μέχρι τώρα μαθητές σου, μα όταν έρθει η ώρα, θα αγαπήσεις το ίδιο δυνατά και τους καινούργιους...
Οι παλιοί μου μαθητές είχαν διαλέξει το συγκεκριμένο τραγούδι, γιατί πολλές φορές με υποδεχόντουσαν με αυτό στην τάξη! Είχα μπει μια μέρα τραγουδώντας το κεφάτα και από τότε είχε γίνει κάτι σαν προσωπικό μας τραγούδι... Συνήθως έτσι καλημεριζόμασταν, προτού ξεκινήσει το μάθημα... Τα παιδιά δεν ξέχασαν... Και όποτε θυμάμαι την συγκεκριμένη στιγμή της καντάδας τους, εγώ ψηλά και αυτά στην βάση του τοίχου να μου τραγουδούν, συγκινούμαι βαθύτατα...
Όταν πήγαιναν Γυμνάσιο οι παλιοί μου μαθητές, σχημάτιζαν ομάδες και ερχόντουσαν σπίτι μου να με δουν. Μια φορά, στο δεκαπενθήμερο των Χριστουγέννων, αφού είχαμε περάσει τρεις ώρες με αναμνήσεις και νέα πολλά, σε μια ατμόσφαιρα συγκινησιακής φόρτισης και χαράς, φεύγοντας, στάθηκαν στο πεζοδρόμιο, κάτω από το μπαλκόνι μου. Έσκυψα και τους φώναξα: "Να προσέχετε στον δρόμο!! Σας φιλώ!! Στο καλό!!!" Και τότε, αγόρια και κορίτσια, μου φώναξαν όλα με μια φωνή: "Ο Θεός να ευλογεί όλους μας, και τον καθέναν από εμάς, ξεχωριστά!!!! Χρόνια Πολλά!!!! Σας αγαπάμε!!!!" Και με χαιρετούσαν μέχρι που έστριψαν στην στροφή... Τα δάκρυα που πλημμύρισαν τα μάτια μου, ήταν δάκρυα απέραντης συγκίνησης και χαράς... Οι μαθητές μου, θυμόντουσαν!!! Τα λόγια αυτά, τα λέει ο Τάϊνυ Τίμ, στο έργο του Κάρολου Ντίκενς "ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΣΚΡΟΥΤΖ". Το έργο αυτό το είχα διασκευάσει και το είχαμε ανεβάσει με τα συγκεκριμένα παιδιά, σε μια πραγματικά αξέχαστη χριστουγεννιάτικη γιορτή, που είχε μεγάλη επιτυχία... Πολύ μεγάλη... Τα παιδιά ήταν φανταστικά... Τα σκηνικά τα έφτιαξε η κόρη μου η Ελπίδα. Στην μουσική, η δεύτερη κόρη μου, η Αλίσια... Διδασκαλία, χορογραφίες, εγώ, η δασκάλα τους. Πόσο τα είχε συνεπάρει η ατμόσφαιρα και τα μηνύματα του έργου!!! Και τώρα, Γυμνασιόπαιδα πια, με χαιρετούσαν με την τρυφερή ατάκα του μικρού ήρωα, δείχνοντάς μου ότι δεν είχαν ξεχάσει τίποτα... Αν αυτό δεν είναι ευτυχία για έναν δάσκαλο, τότε τι είναι;;;
Η ψηλή κέντια από την Βάνια, οι μεγάλες γαρδένιες από τον Γιώργο Φωκά και τον Στέφανο Τσερνάκη, οι ντελικάτες ορχιδέες της Γεωργίας Καπαρέλη - εξαίρετη συνάδελφος σήμερα - η φουντωτή αζαλέα της Μπιάνκας, θα δροσίζουν πάντα το είναι μου με την ομορφιά και την μοσκοβολιά τους... Κι εδώ να σημειώσω, ότι οι μαθητές μου, επειδή γνώριζαν ότι δεν ήθελα τις ανθοδέσμες, εφ' όσον τα κομμένα άνθη θα μαραινόντουσαν και στενοχωριόμουν, το λουλουδένιο δώρο τους ήταν πάντα σε γλάστρες... Ως κι αυτό σκεφτόντουσαν...
Μπορώ να πω ότι οι μαθητές που τους έχεις κάνει να αγαπήσουν το σχολείο, οι μαθητές που έχουν συλλέξει υπέροχες αναμνήσεις από τα σχολικά τους χρόνια, έχουν πάρει προίκα εξαίρετη, ένα σεντούκι πολύτιμων αναμνήσεων που θα τους συντροφεύει τρυφερά, όλα τα χρόνια της ζωής τους... Και οι δεσμοί που σφυρηλάτησε ο δάσκαλος με τα παιδιά που πέρασαν από τα χέρια του, είναι ατσάλινοι δεσμοί αληθινής αγάπης, σεβασμού και στοργής που θα κρατήσουν εκατέρωθεν μια ολόκληρη ζωή... Μπορεί ο Τσιμιδάκης σήμερα να είναι μεγάλος γιατρός, αλλά την δασκάλα του την θυμάται.. Μπορεί η Μαρή να αρίστευσε στην Νομική και να είναι μια ικανότατη δικηγόρος, η αγκαλιά της όμως μου δείχνει την μαθήτρια εκείνη που απέδωσε μοναδικά, ένεκα της λυγμικής φωνής της τον ΦΩΤΕΙΝΟ του ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ. Μπορεί ο Τσερνάκης να ολοκληρώνει το ένα μεταπτυχιακό μετά το άλλο, όμως επικοινωνεί πολύ συχνά με την δασκάλα του... Μπορεί η Πέρσα να έγινε καπετάνισσα και να έγινε μανούλα, όμως δεν ξεχνάει ποτέ τα γενέθλιά μου... Μπορεί ο Βασίλης να έχει την δική του δουλειά, αλλά έρχεται πάντα στις εκδηλώσεις μου, μαζί με τον Πάνο, τον Αντρέα και άλλα παιδιά. Μπορεί η Μανιμάνη να τελείωσε τις σπουδές της, όμως θα έρθει να βοηθήσει με την καλλιτεχνία της, όποτε ανεβάσω παράσταση και τύχει να την χρειαστώ... Μπορεί η Αλίσια να ζει στην Καλαμάτα, να σπουδάζει, να εργάζεται, να είναι μάνα, ανεβαίνει όμως ασυζητητί να συνεισφέρει μουσικά σε κάθε θεατρικό μας έργο... Η Ευγενία, η Σοφία, η Σταματία, η Πολίνα, η Σίλα, ο Περικλής, η Αγγελική, η Τζέμου, ο Νίκος, η Ρωξάνη, η Χριστίνα, η Ντέμη, οι αδελφοί Σκληρός, η Θεοφανοπούλου, η Σλαύη, η Ιωάννα, η Ηρώ, η Χαρούλα, η Μίχου, η Καπουσούζη, η Ζερβού, η Γκέλυ, ο Πέτρος, ο Κατεβάτης, η Μαρίζα, η Τσατά, ο Μαρκοζάνες, η Δήμητρα, τ' αδέλφια Γέγος, ο Πετριανίδης, ο Άρης, η Ματούλα, η Μαντζώρου, ο Αβαρκιώτης,η Ισιδώρα, η Ματίνα, η Κλαίρη, ο Σταμάτης, η Καραμανλή, η Μαρία, η Άννα, η Θεοδώρα, η Δηλέ, η Ναυσικά,ο Μανώλης, ο Στάθης, η Αντζελίνα, ο Ζερίτης, η Πηνελόπη, ο Παναγιώτης, ο Γρηγόρης, η Σταυρούλα, η Μπεατρίς, ο Ιβάν, ο Φράνκο και τ ό σ ο ι άλλοι α κ ό μ α αγαπημένοι μαθητές μπορεί να διακρίνονται στους τομείς τους, όμως στην καρδιά τους θα κουβαλούν πάντα το χρυσό μπαούλο των αναμνήσεών τους... Αυτό που θα τους γλυκαίνει τις νοσταλγικές στιγμές, των παιδικών τους χρόνων... Αλίμονο στα παιδιά που δεν στάθηκε κανείς με στοργή από πάνω τους και στην ανάμνηση του σχολείου ή του τάδε δασκάλου τους, βγάζουν φλύκταινες... Ποιος φταίει;;; Όχι τα παιδιά πάντως...
Μέσα σε αυτά τα χρόνια, οι μαθητές μου με τίμησαν χαρίζοντάς μου τρεις αλησμόνητες βραδιές. Την πρώτη φορά, ήταν οι μαθητές μου μιας ΣΤ΄τάξης, σε ένα εκπληκτικό εστιατόριο, παρουσία των γονέων τους βέβαια, που στο τέλος του δείπνου, παρουσίασαν μια τεράστια τούρτα σε σχήμα βιβλίου, όπου στην μία σελίδα ήταν γραμμένα όλα τα ονόματά τους και στην δεξιά το δικό μου! Την δεύτερη φορά, οι πρώτοι-πρώτοι μαθητές μου, ολόκληροι άντρες και γυναίκες πια, με οικογένεια και παιδιά οι περισσότεροι, ήρθαν, με πήραν και μου χάρισαν μια εκπληκτική βραδιά σε ένα ονειρεμένο χώρο. Και την τρίτη, οι πιο καινούριοι, φοιτητές πλέον, με κέρασαν την αγάπη τους μαζί με γλυκό, ένα όμορφο καλοκαιρινό βραδινό... Τρία διαμαντένια βραχιόλια, αμύθητης αξίας, που θα σραφτοκοπούν και θα φωσφορίζουν πάντα με εξαίσιους σελαγισμούς.... Τα δε γράμματα που μου έχουν στείλει, θα τα κρατώ πάντοτε σαν ιερό και πολύτιμο φυλαχτό... Γραμμένα σε ηλικία μεγάλη, φοιτητική, κάτι που τα κάνει μοναδικά, γιατί φανερώνουν ότι όσα ζήσαμε, δεν θα τα ξεχάσουν ποτέ... Τα κρατώ σε ιδιαίτερο ντοσιέ... Επιστολές και αφιερώσεις πολυαγαπημένες, από τους μαθητές και τις μαθήτριές μου, από το όποιο σχολείο δίδαξα...
Έχω βάλει σε άλμπουμ τις πάμπολλες φωτογραφίες με τους μαθητές μου, από όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήσαμε... Θεατρικές παραστάσεις, φιλολογικά μεσημέρια, χοροδράματα... Ανοίγω τα άλμπουμ και ξαναζώ στιγμές μαγευτικές... Στιγμές που με κράτησαν όρθια και νέα καθ' όλη την διάρκεια του διδασκαλικού μου έργου... Ακόμα και τώρα, ο αχνός της πνοής τους με αναζωογονεί... Και σε έναν τοίχο μου, έχω ένα μεγάλο κάδρο [δώρο]. Περιέχει τις φωτογραφίες όλων των παιδιών μου που τα είχα σχεδόν τέσσερις χρονιές. Δίπλα σε κάθε φωτογραφία, είναι γραμμένα τρυφερά λόγια και στο τέλος του κάδρου, μια θερμότατη αποχαιρετιστήρια αφιέρωση από όλους τους γονείς... Κάθε μέρα περνάω δίπλα από το κάδρο και χαμογελώ στις αγαπημένες φατσούλες που με κοιτούν ασραφτοκοπώντας από χαρά και γλυκύτητα... Και σ' ένα φάκελο, κρατώ το αντίγραφο της επιστολής που έστειλαν γονείς στην Διεύθυνση και στον Σχολικό Σύμβουλο, εξηγώντας αναλυτικά, το γιατί επιθυμούσαν άπαντες να συνεχίσω με τα ίδια παιδιά και τέταρτη χρονιά... Και το πέτυχαν... Το σύνηθες είναι οι δάσκαλοι να έχουν δυο χρονιές το ίδιο τμήμα, αλλά η δική μας περίπτωση κρίθηκε κατ' εξαίρεση και έγινε αποδεκτή.... Και στα ράφια της βιβλιοθήκης μου, υπάρχουν τα περιοδικά που βγάζαμε σε όποιο σχολείο κι αν βρέθηκα... Περιοδικά με κείμενα και ζωγραφιές των παιδιών όλου του σχολείου, που περιέχει προσφορά, ταλέντα, μεγάλη επιμέλεια και ώρες πολλές δοσμένες στην πραγματοποίησή τους....
Αναμνήσεις... Ένα σωρό.... Ανεκτίμητης αξίας, πολυτιμότερη και από το πιο μεγάλο διαμάντι, γιατί σμιλεύτηκε μέσα στο φως της αγάπης και του σεβασμού... Κάτι που δεν μπορεί να αλλοιωθεί ποτέ, ούτε να χάσει την αξία του στο πέρασμα των χρόνων... Μέσα στο κάδρο, στις φωτογραφίες και στις άπειρες γραπτές αφιερώσεις των μαθητών και μαθητριών μου, που τις έχω συγκεντρώσει σε ένα μεγάλο ντοσιέ, ξαναζούν τα 35 χρόνια του λειτουργήματός μου, φωτισμένα από ηλιαχτίδες αγάπης, στάλες δροσιάς, και νέκταρ παιδικής αθωότητας. Εδώ βρίσκονται όλες οι τάξεις που δίδαξα, όλα τα παιδιά που πέρασαν από τα χέρια μου, η α λ η θ ι ν ή ανταμοιβή μου και όλη η υπερπολύτιμη ομορφιά του να είσαι δασκάλα...
ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ, ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!! Δίπλα σας, πήρα από την δροσιά σας, την παντοτινή νιότη!! Από μένα πήρατε παιδεία και μόρφωση, αλλά και αληθινό νοιάξιμο... Θα ζείτε στην καρδιά μου πάντα σαν ολόφωτο ουράνιο τόξο, ένα εξαίσιο κολλάζ,αποτελούμενο από τα γελαστά προσωπάκια σας... Εύχομαι κι εσείς να κρατήσετε στην καρδιά σας τις στιγμές που ζήσαμε και δημιουργήσαμε τόσα, μαζί... Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΦΥΛΑΕΙ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΑΠΌ ΜΑΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ!!!! Θα σας θυμάμαι πάντα!!!!!!