Είναι η δεύτερη φορά που πατάει τα -ηντα... Δεν μπορεί να καταλάβει πώς κύλησαν τόσο γρήγορα τα χρόνια...Ίσως είναι κοινοτυπία, αλλά όντως, δεν το κατάλαβε...Τώρα που κοιτάζει πίσω, βλέπει ότι δεν χάρηκε τον κάθε σταθμό της ηλικίας της.. ''Μεγάλωσα... Είμαι 40...'' '' Είμαι η μεγαλύτερη όλων... Έγινα 50...'' Τώρα βλέπει ότι η πιο δημιουργική περίοδος ήταν από τα πενήντα ως τα εξήντα της. Γι' αυτό λέει στις κόρες της: ''Μην λέτε πως μεγαλώσατε... Να χαίρεστε την κάθε στιγμή... Σας το λέω: Στα σαράντα σας είστε μικρούλες... Θα τα βλέπετε μετά και θα λέτε: Μου τα 'λεγε η μαμά μου...''
Τελευταία έχει μια αόριστη ανησυχία... Νομίζει ότι ο χρόνος τρέχει πολύ... Και καθώς τρέχει, την φέρνει όλο και πιο κοντά στο τέρμα... Δεν θέλει να το σκέφτεται... 'Οταν πάει το μυαλό της να ξεφύγει, προσπαθεί να το σταματήσει και στρέφει την σκέψη της κάπου αλλού...Μεγαλώνοντας, άλλαξαν και οι αντιδράσεις της. Είχε πλέξει την ζωή της, άρρηκτα με την ζωή των κοριτσιών της. Ζούσε μέσα από αυτά... Ξαναπέρασε μαζί τους όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης,έδωσε μαζί τους Πανελλήνιες, πήγε σε Ντίσκο μαζί τους, έστηνε τα Χριστούγεννα μαγικά για τις θυγατέρες της. Έτσι, όταν παντρεύτηκε η πρώτη κόρη, σαν να ταρακουνήθηκε το έδαφος κάτω από τα πόδια της... Ξανατραντάχτηκε με το πέταγμα από την μητρική φωλιά, της δεύτερης κόρης... Ποια; Αυτή που παντρεύτηκε από τα 19 κάνοντας του κεφαλιού της...
Αχ, η ζωή είναι ρόδα που που γυρίζει... Έτσι θα είχαν νιώσει και οι δικοί της γονείς, όταν απαίτησε να παντρευτεί μετά από ολιγοήμηνη γνωριμία... Μήπως άκουσε τους γονείς της; Όχι... Καλά να πάθει λοιπόν για όσα έπαθε... Ευτυχώς που οι θυγατέρες της πήραν γαμπρούς διαμάντια... Φέρθηκαν πολύ καλύτερα από την ίδια... 'Ολα αυτά τα γνωρίζει, όμως δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει σωστά τον απόηχο των διαφόρων καταστάσεων. Το μεγάλο τράνταγμα το έφαγε στην σύνταξη. Όταν έμαθε ότι ήρθε η ώρα να αποχωρήσει από την ενεργό δράση, έχασε την γη κυριολεκτικά κάτω από τα πόδια της... Λάτρευε την δουλειά της... Ζούσε για το δασκαλίκι... Και τότε την επισκέφθηκε το πρώτο κύμα της κατάθλιψης... Οδυνηρές στιγμές μέχρι να αανασυσταθεί... Ώσπου ήρθε η ευλόγημένη ώρα να ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις με ομάδες παιδιών, κάτι που ως δασκάλα ήταν από τα πρώτα μελήματά της. Και κάπως έτσι ισορρόπησε...
Δεν μένουν και κοντά τα παιδιά της... Βούλιαξε στο ''Δεν μπορώ'' και δεν αποδείχθηκε η παραδοσιακή γιαγιά... Ποια; Αυτή που λάτρευε τα παιδιά, τους μαθητές της... Στα εγγόνια της ήταν αρκετά απούσα... Τα λατρεύει βέβαια, αλλά δεν βρίσκεται συχνά στις δραστηριότητές τους. ''Οι αποστάσεις φταίνε'' δικαιολογείται... Και συνάμα, άλλαξε και ο χαρακτήρας της... Λες και τα χρόνια που πέρασαν, πήραν μαζί τους κάτι από την εκρητική ζωντάνια της. Παλιά, χείμαρρος ευθυμίας, πρωτιά στις συζητήσεις, το επίκεντρο της παρέας, με τα αστεία, τις χαριτωμένες, πικάντικες εκφράσεις, τις έξυπνες ατάκες... Η παρουσία της; Μια θεατρική παράσταση κεφιού και ζωντάνιας...
Σιγά-σιγά χαμήλωσαν... Έπεσαν οι τόνοι... Αποτραβήχτηκε... Περισσότερο ακούει... Σαν να συμβιβάζεται... Σαν αχνή μοιρολατρεία...''Ε,κι αν το πω, τι θα γίνει; Άσε τους άλλους να μιλούν... Εγώ αρκετά μίλησα...'' Θεωρεί ότι τελικά ελάχιστα μπορεί να αλλάξει... Ως δασκάλα μάχιμη, είχε πολλές ελπίδες... Ότι γαλουχεί το αύριο... Ότι τροφοδοτεί το μέλλον με πιθανούς σωτήρες, με κάποια υπέροχα μυαλά που θα επέμβουν δυναμικά και λυτρωτικά στην τύχη του κόσμου... Τώρα λιμνάζει σε ακύμαντα νερά...Δεν θα προλάβει να δει ολοκληρωμένους κάποιους στόχους.. Ας πούμε να δει τελειωμένη την αναστήλωση του Παρθενώνα.. Να ακούσει πως καθάρισαν οι θάλασσες από τα πλαστικά... Να βγει νόμος που θα έχει ισχύ για την προστασία των ζώων...Να δει να εξαλλείφεται η παιδική κακοποίηση και εκμετάλλευση...Πονάει που ο άνθρωπος εξαφάνισε το 60 τοις εκατό του ζωικού βασιλείου... Δεν μπορεί να αντέξει τέτοια εγκληματική συμπεριφορά προς τα αθώα πλάσματα του πλανήτη μας... Άρα ούτε αυτό θα διορθωθεί;Τι ναπεριμένει από άτομα που βιαιοπραγούν, βεβηλώνουν και εκμεταλλεύονται μικρά παιδιά; Οπότε ούτε η παιδεραστία θα εξαφανιστεί; Επομένως, τι θα αφήσει πίσω της; Προς τα πού θα πηγαίνει ο κόσμος όταν αυτή θα εκλείψει; Δεν θα πάρει μαζί της φεύγοντας μια ελπίδα για το μέλλον της γης;; Αγωνιά για το αύριο, για τους αγαπημένους που θα μείνουν πίσω...Θα έρθει ποτέ η στιγμή που ο άνθρωπος θα νοιάζεται πραγματικά για τα προβλήματα γύρω του και θα πάψει να αυτοκαταστρέφεται;Προς τα πού πάει το ανθρώπινο είδος; Πάμε κατά κρημνόν; Πάμε στην άβυσσο;Τόσες σκέψεις τις τριβελίζουν το μυαλό και θολώνουν την γαλήνη της. Και τα χρόνια περνούν τόσο βιαστικά...Δεν θα προλάβει ούτε τα ποιήματά της να εκδώσει... Κάνει ό,τι μπορεί στο μέτρο του δυνατού, ό,τι περνάει από το χέρι της για να βάλει ένα λιθαράκι στο κτίσιμο της ζωής με κάποια άλλα μέτρα, ανθρώπινα, με ιδανικά και αρχές...Δεν θέλει να πάψει να παλεύει κι ας μπήκε προ καιρού στα δεύτερα -ήντα...
Μέσα της νιώθει νέα...Νέα, αλλά με άλλες αντιλήψεις από εκείνες των 20 χρόνων... Πείρα λέγεται αυτό.. Και αυτή η πείρα μετέτρεψε το τρανταχτό γέλιο σε σεμνό χαμόγελο, την φουριόζα συμπεριφορά σε μελαγχολική έκφραση... Πόσο ετών είναι; Στην καρδιά της θα πει σαράντα... Τα γόνατα και η μέση της, τής θυμίζουν πόσο πραγματικά είναι...
Όσο δούλευε, ένιωθε ότι προσφέρει ουσιαστικά... άρα άξιζε... Τώρα ανησυχεί... Κάπου έχει αφεθεί... Δεν ενεργοποιείται... Φλερτάρει με τη κατάθλιψη... Την ατενίζει και ξέρει ότι κάπου έχει μολυνθεί από τον γκρίζο ιστό της. Ευχαριστεί τον Θεό που οι αγαπημένοι της και η ίδια είναι καλά. Τότε; '' Μα, α υ τ ό είναι η κατάθλιψη '' είπε ο ειδήμων... Να έχεις εκείνα που έχουν σημασία και να μην μπορείς να χαρείς...Κι η μοναξιά... Πολλές ώρες μόνη...Δεν δραστηριοποιείται όσο θα έπρεπε... Ούτε κάνει κάτι για να δραστηριοποιηθεί... Φωτεινές εξαιρέσεις οι θεατρικές παραστάσεις που διοργανώνει με επιτυχία...Κοντά στα παιδιά ξεχνιέται, εμπνέει, δημιουργεί... Και το γράψιμο... Μεγάλη ψυχική τόνωση και εκτόνωση...
Από την άλλη, δεν μπορεί πολλές μέρες και με πολλούς παρέα... Θέλει την ανθρώπινη παρουσία, αλλά με μέτρο. Μετά από μια έντονη μέρα, μαζεύεται στο καβούκι της, στην φωλιά της και πίνει τον καφέ της μοναχικά. Κι έτσι ξεκουράζεται ψυχικά...Μέγα βάσανο το οικονομικό... Εφιάλτης. Χωρίς δικό της σπίτι, σε ενοίκιο... Και η σύνταξη δεν φτάνει... Τα γόνατα δεν ανεβαίνουν πια στα λεωφορεία. Πρέπει να πάρει ταξί για να δει τα εγγόνια της.Μεγάλο το ποσό. Ακόμα και για δώρα δυσκολεύεται... Κι αυτό πονάει πολύ... Τα παιδιά της, λένε πως αν ήθελε θα τα κατάφερνε... Απλά έχει αφεθεί και βολεύεται στο ''δεν μπορώ οικονομικά'' ή ''δεν μπορώ από τα πόδια μου''... Λες να έχουν δίκιο; Δεν ξέρει... Ώρες-ώρες νιώθει πως δεν την καταλαβαίνει κανείς... Μπορεί να νιώθει λάθος. Το παραδέχεται... Για πολλά δεν είναι σίγουρη... Για πολλά έχει αμφιβολίες...
Και η ανασφάλεια που νιώθει... Είναι και ενοχική... Για όλα φταίει αυτή... Πιθανότατα δεν αγαπάει όσο έπρεπε τον εαυτό της... ''Έχεις φτιάξει μια κατάσταση και βολεύεσαι... Έτσι, το να μην προσπαθείς, το θεωρείς φυσικό... Σ' έχει φάει το μέσα...'' Λες να έχουν όντως δίκιο; Πιθανότατα... Ίσως δεν προσπαθεί αρκετά.... Μα αυτό δεν είναι η κατάθλιψη; Δεν έχει τραβήξει και λίγα στην ζωή της...Και έπρεπε πάντα να βρίσκει λύσεις μόνη της σε κάθε πρόβλημα, σε κάθε δυσπρόσιτο, δυσκολοδιάβατο μονοπάτι...
Αν ήταν γυμνασμένη... Αν είχε καλλίγραμμες και ανάλαφρες γάμπες... Αν δεν πονούσε η μέση της... Αν είχε οικονομική ευρωστία... Αν είχε βρει τον ''άνθρωπό της''... Αν... Αν... Αν... Μήπως αυτό λέγεται γήρας; Μήπως αυτό λέγεται τρίτη ηλικία; ''Αγνοείται ηλικιωμένος ετών 60 '' λέει το Άμπερ Αλέρ στην τηλεόραση... Και μένει ενεός... Εξήντα ετών ηλικιωμένος την σήμερον ημέρα;....
''Θεέ μου! Σε παρακαλώ, συνέχισε να μας χαρίζεις υγεία! Σε ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ πολύ γι' αυτό... Τώρα, οι πόνοι στις αρθρώσεις, η μελαγχολία, ο φόβος για το αύριο, η ξαδέλφη κατάθλιψη, ίσως πρέπει να το πάρει απόφαση ότι αποτελούν αποδειχτικά στοιχεία, του ότι είτε της αρέσει είτε όχι, βρίσκεται τελικά στο ομιχλώδες τοπίο της τρίτης ηλικίας...
Κι ευχαριστεί τον Θεό που την αξίωσε να φτάσει εδώ. Τα χρόνια που θα έρθουν, ας βοηθήσει η Παναγία να είναι χρόνια ήρεμα, αξιοπρεπή και ανώδυνα... Τότε το ηλιοβασίλεμα θα είναι τρυφερό, μελαγχολικό, αλλά ελπιδοφόρο και γαλήνιο... Μακάρι!...