Σκέψεις

Τώρα που κλείνει το σχολείο νιώθω παράξενα…Δεν είναι μόνον ότι χάνεις την καθημερινή, τόσο σημαντική, ρουτίνα της ζωής σου…Είναι το ότι θα στερηθείς για δυο τουλάχιστον-μήνες την αναζωογονητική επαφή με τους μικρούς μαθητές.

Ο δάσκαλος παραμένει πάντα νέος, γιατί παίρνει δροσιά από τα παιδιά του…

Ναι, τους προσφέρουμε γνώση, αγάπη, φροντίδα, αλλά και αυτά μας δίνουν τα νιάτα, τη φρεσκάδα, την αγνότητά τους. Ανοίγει το μυαλό μας κοντά τους γιατί κάθε φουρνιά μαθητών φέρνει στοιχεία της εξελισσόμενης κοινωνίας…

Ένας ψυχίατρος έλεγε σε μια μητέρα:

«Στο Δημοτικό θα είσαι μπρος από το παιδί. Θα το διδάσκεις, θα του βάζεις και όρια για να νιώθει ασφάλεια. Στο Γυμνάσιο θα περπατάς δίπλα του. Και στο Λύκειο θα είσαι από πίσω του…».

Αυτό ισχύει και για τους δασκάλους στο Δημοτικό…Βάζουμε όρια, μορφώνουμε ανθρώπους και το κυριότερο ίσως, χτίζουμε συγκροτημένες προσωπικότητες…Όσο μπορούμε…Λοιπόν πολλές φορές νιώθω ότι βάζω ένα λιθαράκι για ένα υγιές μέλλον - όσο βέβαια περνά από το χέρι μου…  

Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία ρουφάνε τα λόγια σου, γι’ αυτό ο δάσκαλος δεν πρέπει να είναι αδιάφορος, ούτε να κοιτάζει το ρολόι, και πάνω απ’ όλα, να είναι ο ίδιος μια σωστά δομημένη προσωπικότητα.

Έχω διαπιστώσει ότι άλλαξε η μορφή της κοινωνίας πολύ τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό επηρέασε πολύ τις οικογένειες που άλλοτε λέγαμε ότι είναι το σημαντικότερο κύτταρο της κοινωνίας.

Τα παιδιά – κατά μεγάλο ποσοστό – δεν μιλούν πλέον με τα μέλη των οικογενειών τους, γι’ αυτό και οι μαθητές μου λατρεύουν τις συζητήσεις μας στην τάξη για χίλια δύο κοινωνικά προβλήματα. Έτσι δένεται περισσότερο ο δάσκαλος με τα παιδιά του ιδίως, αν σκύψει πάνω από κάθε παιδί ξεχωριστά και δει το κάθε παιδί σαν ξεχωριστή περίπτωση που έχει τελείως δική της αντιμετώπιση και φυσικά ποτέ δεν βάζει ταμπέλες.

Όσο όμως κι αν προσπαθεί ο δάσκαλος, δεν μπορεί να μπει και στο σπίτι του κάθε μαθητή του.

Αν  ό,τι λέει δεν τα συνεχίζουν  οι γονείς στο σπίτι, τότε τα αποτελέσματα ίσως δεν είναι τα αναμενόμενα..

Βλέπετε όταν ήμουν στην  Ιδιωτική Εκπαίδευση, είχα 27 παιδιά όλα ελληνάκια με ελεγχόμενη οικογενειακή κατάσταση …Φώναζες τον γονιό – αν έβλεπες κάτι  - και ερχόταν.

Τώρα – αφ’ ότου έκλεισε το σχολείο μου – εργάζομαι στο Δημόσιο, στο κέντρο της Αθήνας . Έχουμε 70% αλλοδαπούς μαθητές-. Πολλές φορές καλείσαι να διδάξεις μαθητή που ξέρει ελάχιστα τα ελληνικά, γιατί τάξεις προετοιμασίας, υποδοχής, δεν υπάρχουν πάντα. Αλλά αυτό είναι ένα θέμα που θα το συζητήσουμε άλλη φορά .. Σήμερα θέλω να τονίσω αυτά που έχω διαπιστώσει από κοινωνικής απόψεως.

Στην χειρότερη περίπτωση, νιώθεις ότι το σχολείο, είναι ένα είδος πάρκιν. Φτωχοί γονείς με μέτρια μόρφωση που άφησαν, την δική τους πατρίδα κι ήρθαν σε μια άλλη χώρα για ένα καλύτερο αύριο. Αυτοί οι άνθρωποι, δουλεύουν νυχθημερόν και τσακισμένοι μετά απ’ την κούραση, δεν μπορούν ν’ ασχοληθούν με τα παιδιά τους. Όχι  βέβαια πάντα. Και  δεν μιλάω να βοηθήσουν τα παιδιά τους στα μαθήματα, αφού δεν μπορούν.. Δυστυχώς δεν βρίσκουν χρόνο να ασχοληθούν με τη διαπαιδαγώγησή τους, με την ανατροφή τους, με τα καθημερινά προβλήματά τους.

Έχω μαθητές που οι γονείς γυρίζουν αργά και αυτά είναι μόνα τους όλη μέρα. Βγαίνουν έξω μόνα τους, ανεξέλεγκτα χωρίς κανέναν έλεγχο.. Η τσάντα τους δεν έχει ποτέ ερευνηθεί από γονεϊκό χέρι. Άλλος έρχεται αργά γιατί δεν υπήρχε άνθρωπος να τον ξυπνήσει κι είχε ξεχάσει να βάλει το ξυπνητήρι ή η γιαγιά αποκοιμήθηκε και τον σήκωσε μετά το πρώτο διάλειμμα..

Ξέρεις ότι τρία από αυτά τα παιδιά θα  μείνουν σίγουρα στο γυμνάσιο, γιατί εκεί γίνεται το μεγάλο ξεκαθάρισμα.

Πονάς και η καρδιά σου σχίζεται ιδίως γι’ αυτά τα παιδιά.. Πώς είναι δυνατόν να μην μιλήσεις στην τάξη και να σε ακούσουν, ιδίως αυτά τα παιδιά, για τα μύρια κοινωνικά προβλήματα;

Το ότι καταφέρνεις να σε εμπιστευτούν και να σου κουβεντιάσουν πιστέψτε με, είναι  ένα κατόρθωμα που θέλει πολύ ψάξιμο, τρέξιμο και επιμονή τεράστια – σύ λες, λες και ελπίζεις να θυμηθούν όσα τους λες, αν κάποια στιγμή της ζωής τους βρεθούν σε δύσκολη ή επικίνδυνη θέση.

«Το ότι θέλουν να έρχονται κάθε μέρα σχολείο και δεν γυρίζουν στους δρόμους, είναι μεγάλο πράγμα Πολυάνθη» μου είπε κάποια μέρα ο Διευθυντής μου κ. Στέφανος Αντωνακάκης, όταν του έλεγα τους προβληματισμούς μου για το αύριο αυτών των παιδιών.

Εντάξει, δεν είναι όλα.. Μα έστω και τέσσερα να είναι, πρέπει όχι μόνον να τα  κάνεις ν’ αγαπήσουν  το σχολείο, όχι μόνον να τιθασεύσεις την επιθετικότητα  τους, όχι μόνον να τους μάθεις τρόπους συμπεριφοράς αλλά να τα κάνεις μέλος της ομάδας ώστε όλοι μαζί να εργάζονται – έκαστος με τις δυνατότητές του – σε έναν κοινό σκοπό.

Υπάρχουν παιδιά προσεγμένα και παιδιά που στερούνται παντελώς  το όριο που προσφέρει ασφάλεια.. Ο καλός βοσκός – τι λέει η παραβολή του Ευαγγελίου; - έψαξε ακόμη και για το ένα χαμένο του πρόβατο… Έτσι  και ο δάσκαλος.. Δεν πρέπει να εφησυχάζει αν έστω και ένας μαθητής του δεν ενσωματωθεί  στην ομάδα..

Το δύσκολο στο Δημόσιο είναι, ότι δεν μπορείς πάντα να έχεις τη συνεργασία που επιθυμείς με κάποιους γονείς...Φανταστείτε λοιπόν τη χαρά του δασκάλου , όταν καταφέρει να συγκεντρώσει όλους τους γονείς, ακόμα και αυτούς που οι συνάδελφοί  του είχαν πει όταν έπαιρνε το τάδε τμήμα, ότι για τρία  τέσσερα χρόνια δεν είχαν πατήσει ποτέ σχολείο και όμως,  αυτοί οι γονείς ήρθαν σε σένα! Μεγαλείο!  Ικανοποίηση πελώρια! Κατόρθωμα μέγα! Όμως ίδρωσες για να το καταφέρεις..

Προσπαθώ κάθε μέρα να τους κεντρώ  το ενδιαφέρον για κάτι, όπως  και μέσα στη μέρα..

Ένα μέσον που ενώνει τα παιδιά είναι η παρουσίαση  ενός Θεατρικού  έργου.- Ο καλός Θεός μου έχει δώσει κάποια ικανότητα γύρω από αυτό το θέμα και πατώ πάνω σε αυτήν με υπέροχα αποτελέσματα..

Το ταξίδι μέχρι την παρουσίαση του έργου, είναι μαγευτικό.. Και μετά την πρεμιέρα, η τάξη δένεται πολύ πιο σφιχτά από πριν.. Μέσα  από τις πολυποίκιλες διεργασίες της επεξεργασίας και παρουσίασης ενός θεατρικού, ακόμα και ο τελευταίος μαθητής βρίσκει τη θέση του στην ομάδα, γιατί στο έργο παίζει, χορεύει τραγουδά και ανακτά έτσι την  αυτοπεποίθησή του μπροστά  στους συμμαθητές του, οι οποίοι πλέον τον βλέπουν  με άλλο μάτι  και παύουν να τον αντιμετωπίζουν επιτιμητικά..

Η ομαδική εργασία για την κατάκτηση ενός κοινού στόχου, η έρευνα, ανοίγουν το μυαλό των  μαθητών που τους ξεκολλά από την στείρα απομνημόνευση και το κακέκτυπο της γνώσης  και γίνεται αιτία γέννησης  δεκάδων συναισθημάτων στις καρδιές των παιδιών..

Αυτό είναι ένα παράδειγμα, άλλη φορά θα απλωθούμε περισσότερο..

Θα τελειώσω με τα λόγια δύο μεγάλων ανδρών..

Ερρίκος  Πεσταλότσι. Ο Άγιος  των παιδιών:  «Η εκπαίδευση θα έχει αποτύχει παντελώς, αν στερεί  το χαμόγελο από τα χείλη έστω και ενός μόνου παιδιού…»

Αντώνης Σαμαράκης. Ο συγγραφέας – ανθρωπιστής και φίλος των παιδιών όλης της γης: «Όλο το οικοδόμημα του πολιτισμού μας καταρρέει αν έστω και ένα αθώο παιδί πέφτει θύμα εκμετάλλευσης, αν έστω και ένα παιδί δεν είναι ευτυχισμένο, αν έστω και ένα παιδί πεινάει, δεν έχει φαΐ...

Τότε – αν συμβαίνει αυτό – κανένας από εμάς τους πολιτισμένους  δεν θα πρέπει το βράδυ να μπορεί να κοιμηθεί ξέγνοιαστα…»

                                                 Πολυάνθη Βουτσινά

Δασκάλα του 42^ου Δημοτικού Αθηνών

«ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ»

Ιούνιος 2009

(Εμφανίσεις filonas.gr: 1.576)