ΝΑ ΜΠΕΙ ΣΤΟ : ΑΠΟ ΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΑΣ

ΙΣΩΣ ΝΑ ΜΗΝ ΑΛΛΑΞΑΜΕ ΤΟΣΟ...

Όταν ήμουνα μικρή, άκουγα πολύ ραδιόφωνο. Μικρή, εννοώ στο Δημοτικό. Και λίγο πιο μεγάλη, στο Γυμνάσιο. Η τηλεόραση, μάς επισκέφθηκε αργότερα. Πολιτικά θέματα στο σπίτι μας δεν συζητούσαμε. Οι αναφορές του πατέρα μου ήταν μάλλον ρομαντικές. ''Είδα τον βασιλιά Παύλο να κάνει μπάνιο στην Βουλιαγμένη σαν απλός άνθρωπος...'' Ή και πιο ουσιαστικές: ''Η Ε.Ο.Κ.Α στην Κύπρο θα φέρει την ένωση. Ο Γεώργιος Γρίβας με το κωδικό όνομα Διγενής, που τους καθοδηγεί, είναι ήρωας και ισχυρός ηγέτης.'' Αυτά. Ήμουν δεν ήμουν εννιά χρονών... Και ό,τι έπιανε το αυτί μου από τις συζητήσεις του με τον αγαπημένο γείτονά μας και θαυμάσιο άνθρωπο, Βαγγέλη Σπαθή που ήταν αριστερός. Βαθιά εκτίμηση και φιλία μεταξύ ενός κομμουνιστή κι ενός βασιλόφρονα! Υπέροχοι άνθρωποι και οι δυό τους. Άκουγα για τους αγώνες του Κυπριακού λαού, για την βαναυσότητα των Άγγλων και γνώριζα τι συνέβαινε. Κανείς δεν με καθοδήγησε. Μόνη μου καταλάβαινα τι γινόταν. Και ενδιαφερόμουν για τα τεκταινόμενα. Ανησυχούσα. Κοριτσάκι του Δημοτικού. Όπως αργότερα, από το ραδιόφωνο έμαθα για τον πόλεμο του Βιετνάμ και για τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ. Κ α ν ε ί ς  δεν μου μίλησε για τα συνταρακτικά γεγονότα. Μόνη μου πάλι διαμόρφωσα εικόνα για τα οδυνηρά συμβάντα του Βιετνάμ και αγωνιούσα για τον φρικτό εκείνο πόλεμο. Μιλώ για τον εαυτό μου,  δ ι ό τ ι  τον παίρνω ως μέτρο σύγκρισης της εποχής μου.

Με συνεπήρε η πορεία της ζωής του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και οι αγώνες του για την ίση μεταχείριση των μαύρων της Αμερικής. Σε συνδυασμό δε με την ανάγνωση του συναρπαστικού βιβλίου Η ΚΑΛΥΒΑ ΤΟΥ ΜΠΑΡΜΠΑ ΘΩΜΑ, μετατράπηκα σε οπαδό των ιδεών του Λούθερ, του οποίου ο θάνατος μου στοίχισε πολύ. Την ισότητα μεταξύ λευκών και μαύρων στην Αμερική, θεωρούσα απόλυτη προτεραιότητα και ο βασανισμός και ο ρατσιστικός αποκλεισμός των νέγρων, μου μάτωνε την καρδιά. Έτσι, όταν μεγάλωσα, είδα ότι είχα καταλάβει πολύ σωστά τα υπάρχοντα προβλήματα και είχα αποκτήσει πολιτική συνείδηση, χωρίς καμία κατήχηση, από κανέναν.

Να σημειώσω και να τονίσω εδώ κάτι σημαντικότατο: Στην οικογένειά μας, κυριαρχούσε ένα πνεύμα καλοσύνης, ευγένειας και έντονου αλτρουϊσμού, με πρωτεργάτη τον πατέρα μου και συνοδοιπόρο του την μάνα μας. Άνθρωποι που απέπνεαν αγάπη προς κάθε τι όμορφο, καλοσύνη για κάθε πλάσμα και ευαισθησία στο ζενίθ. Από τον τρόπο ζωής τους είχα μάθει τι είναι το καθήκον, την αγάπη προς την πατρίδα και την θρησκεία, την αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Όταν ο πατέρας μου, φερόταν με τόση καλοσύνη στον χαζούλη της Σάμης, όταν ερχόταν σπίτι μας ο μουρλο-Νιόνιος και μας έλεγε ''Πού 'ναι ο Κωτάκης;; Μου είπε θα μου φέρει τσιγάρα... Θα τον περιμένω εδεπά'', δεν χρειαζόταν κανείς να μου πει πώς πρέπει να φέρομαι σ' έναν λιγότερο προικισμένο συνάνθρωπό μας. Οι πράξεις των γονιών μου, τα έλεγαν όλα... Δεν ξέρω  ε ά ν  μεγάλωνα σε ένα αλλιώτικο, βάναυσο περιβάλλον, αν θα μπορούσα να ενδιαφερθώ και για όσα γινόντουσαν γύρω μου.

Έχοντας λοιπόν αυτό σαν προϋπόθεση στο μυαλό μου, θέλω να απαντήσω στην γνώμη πολλών, οι οποίοι λένε ότι: ''Αν και υπάρχουν παντού τηλεοράσεις, τα περισσότερα παιδιά δεν αποκομίζουν συμπεράσματα και δεν παίρνουν θέση επάνω στα διεθνή προβλήματα... Τα μέσα ενημέρωσης σε πληροφορούν για τα πάντα. Έστω, μόνα τους, δεν πιάνει το αυτί τους τι γίνεται σε όλον τον κόσμο;; Δεν νιώθουν την γενική  α ν η σ υ χ ί α  για το τι διαδραματίζεται στην χώρα τους και στον υπόλοιπο κόσμο; '' 

Και ερωτώ: Πού ξέρετε τι σκέφτονται τα σημερινά παιδιά - εκτός βέβαια κάποιων απαράδεκτων περιπτώσεων; Στις  σ ω σ τ έ ς  οικογένειες, ο ορθός τρόπος διαπαιδαγωγήσεώς τους, θα τα καταστήσει ευαίσθητους δείκτες απορρόφησης κάθε δυνατής πληροφορίας. Μπορεί τώρα να μην φαίνεται, αλλά αργότερα, θα φανεί η ποιότητα του χαρακτήρα τους, από τον όλον τρόπο ζωής τους ως ενήλικες. Ως παράδειγμα παίρνω τον εαυτό μου, γιατί  δ ε ν  ξεχνώ πώς συμπεριφερόμουν σε κάθε στροφή και σταθμό της ζωής, οπότε μπορώ να συναισθανθώ έναν έφηβο ή και έναν μικρότερο μαθητή.

Οι συνεχείς πολεμικές αναταράξεις στην Λιβύη, ο αγώνας των Κούρδων, πολύ ενωρίς με είχαν επηρεάσει και ήθελα να βροντοφωνάξω την αδικία που γινόταν. Έψαχνα μεγαλώνοντας, ακόμη περισσότερο για τα διεθνή θέματα... Την πείνα στην Αφρική, την φτώχεια στην Ινδία, τον εμφύλιο της Ισπανίας... Απόφοιτη πια της ΣΤ΄τάξης του Γυμνασίου [η σημερινή Γ΄Λυκείου] άκουσα με πόνο καρδιάς τον φόνο του Ρόμπερτ Κένεντυ. Ήμαστε μέσα στο λεωφορείο που μας επέστρεφε από μια περιήγηση της Κεφαλονιάς, δώρο του Μητροπολίτη Κεφαλληνίας Προκοπίου, όταν ακούσαμε από το ραδιόφωνο την είδηση του θανάτου του Ρομπ Κένεντυ. Μπροστά καθόταν ο καθηγητής μας κύριος Παναγιώτης Δίλαλος. Γύρισε, μας κοίταξε και κανείς μας δεν είπε τίποτε... Η ατμόσφαιρα βάρυνε και επιστρέψαμε στην Σάμη μέσα σ' ένα αίσθημα μεγάλης κατήφειας. Γνωρίζαμε όλοι μας ακόμα κι ας μην ανοίγαμε πολιτικές συζητήσεις.

Στον προηγούμενο θάνατο του Τζων Κένεντυ, μ' έτρωγε η αμφιβολία για τον δολοφόνο του και από μόνη μου είχα μεγάλες επιφυλάξεις εάν ο Όσβαλντ, ο αναφερόμενος σαν δολοφόνος, ήταν όντως ο αληθινός δράστης. Και κράτησα στην μνήμη μου την φωτογραφία των εφημερίδων, όπου ο μικρούλης γιος του, ο Τζον-Τζον, χαιρετούσε στρατιωτικά μπρος στο φέρετρο του πατέρα του. Και δίπλα του, η κομψή φιγούρα της τεθλιμμένης μάνας του Τζάκυς.

Η τραγικότατη φωτογραφία που δείχνει ένα πεντάχρονο περίπου κοριτσάκι να τρέχει πανικόβλητο σε έναν δρόμο γεμάτο βουή και αντάρα, με τσάκισε. Πάνω στην πλατούλα του παιδιού ήταν ζωγραφισμένο το σχέδιο του φορέματός της, διότι το ύφασμα είχε λιώσει και είχε γίνει ένα με την σάρκα της. Φωτογραφία πασίγνωστη που δείχνει την φρίκη της ατομικής βόμβας που είχε πέσει στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι... Χρόνια αργότερα, διαβάζοντας στα ΜΕΓΑΛΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ λεπτομερώς τι είχε συμβεί, αρρώστησα κυριολεκτικά... Τα φρικιαστικά επακόλουθα της ατομικής βόμβας σφηνώθηκαν μέσα μου και εδραιώθηκε εντός μου η αποστροφή προς πάσα μορφή πολέμου... Η κατάστικτη πλάτη της μικρούλας έντρομης Γιαπωνεζούλας, που έτρεχε μονάχη αλαφιασμένη, μέσα σε μια πύρινη σκηνή κόλασης, σφράγισαν για πάντα την βδελυγμία μου προς τον πόλεμο, από όταν ήμουν ακόμα ένα μικρό παιδί....

Όσο για το κυνηγητό των Εβραίων από τον Χίτλερ και πάλι μόνη μου ενδιαφέρθηκα. Τι έλεγαν οι εφημερίδες; Τι έλεγαν τα περιοδικά; Είχα δει και μια συγκλονιστική φωτογραφία από εφημερίδα της εποχής. Στον τοίχο, αραδιασμένοι άντρες και γυναίκες, όλοι Εβραίοι. Απέναντί τους το εκτελεστικό απόσπασμα των Γερμανών. Και κάπου εκεί ένα τρομαγμένο παιδάκι, ένας μικρούλης Εβραίος με τραγιάσκα και κοντά παντελονάκια. Αυτή η εικόνα έμεινε χαραγμένη στο μυαλό μου. Ήμουν σίγουρη ότι ο μικρός θα είχε την τύχη των δύστυχων συμπατριωτών του. Φαντάζεσθε την χαρά μου, όταν μετά από χρόνια, ξαναείδα ακριβώς την ίδια φωτογραφία πάλι σε εφημερίδα, η οποία στο σχετικό άρθρο της μας ενημέρωνε ότι ο μικρός είχε σωθεί και είχε φτιάξει οικογένεια;; Ένιωσα τρομερή ανακούφιση και η χαρά μου ήταν πολύ μεγάλη. Πήρα ψαλίδι και έκοψα την φωτογραφία, την οποία φυλάω μέχρι σήμερα.

Μέσα μου ορθώθηκε η φρίκη για τον Ναζισμό. Οι θυσίες των Καλαβρύτων και του Διστόμου με τάραξαν. Διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου. Ένιωθα κάτι σαν δικαίωση όταν έβρισκα στις εφημερίδες ότι ο τάδε Γερμανός εγκληματίας πολέμου που το είχε σκάσει και τον αναζητούσαν, επιτέλους βρέθηκε κι έλαβε την τιμωρία που του άξιζε. Θυμάμαι πώς ένιωσα, όταν η ΜΟΣΣΑΝΤ έπιασε τον φοβερό Άϊχμαν... Σαν να ηρέμησα λες και ο κόσμος βρήκε κάπως την αρμόζουσα ισορροπία του...

Με όλα αυτά, θέλω να πω ότι ένα απλό παιδί του Δημοτικού και μετά του Γυμνασίου, νοιαζόταν για το τι γίνεται γύρω του, με ελάχιστα τα τότε δεδομένα, σε σύγκριση με τον σημερινό χείμαρρο διάδοσης πληροφοριών από όλα τα μέσα. Εμείς είχαμε μόνο το ραδιόφωνο... Στην τωρινή εποχή, τα περισσότερα παιδιά της τότε αντίστοιχης ηλικίας μου,  έ χ ο ν τ α ς  όλες της προϋποθέσεις, πιστεύω ότι θα αγωνιούν και θα βρίσκουν, καθ' όσον την σήμερον ημέρα τα μέσα ενημέρωσης παρέχουν απλόχερα κάθε είδους πληροφόρηση. Και ας μη το δείχνουν... Μήπως κι εγώ διατυμπάνιζα τι διεργασίες γίνονταν μέσα μου;;; Θεωρώ δε, ότι αυτή η γενιά, έχει λιγότερα από εμάς που ζήσαμε στην ύπαιθρο, χαρήκαμε το παιχνίδι στις αλάνες, βγαίναμε ελεύθερα χωρίς το άγχος των ανήλικων συμμοριών και κοιμόμασταν τα βράδια με τα παράθυρα τέντα ανοιχτά, δίχως το φόβητρο του αποφασισμένου κακοποιού... Αυτή η γενιά τι έχει;; Το κλείσιμο στα διαμερίσματα; Την ζωή μακριά από την φύση; Το ίντερνετ; Τα παιχνίδια που παίζουν διαδικτυακά μόνοι τους ή και με τους φίλους τους, καθήμενοι μπρος στην τηλεόραση ώρες ολόκληρες; Εντάξει... Μπορεί η τεχνολογία να τους έχει συνεπάρει, αλλά η καθημερινή έλλειψη της επαφής με την φύση και η στοργική έννοια της νοιαζόμενης για όλους κοινωνίας, είναι ένα πολύ αρνητικό στοιχείο για την σύσταση μιας ήρεμης προσωπικότητας,..

Οπότε, πού ξέρουμε εμείς τι νιώθουν τα σημερινά παιδιά και τι σκιαγραφείται μέσα τους; Σωστά. Δεν το ξέρουμε σίγουρα. Μόνον νύξεις και αιχμές έχουμε. Από εκεί πιανόμασθε και μιλάμε… Μας τρομάζει που βλέπουμε κάθε παιδί απορροφημένο στο κινητό του. Το παίρνουν ακόμη και στο τραπέζι, την ώρα του φαγητού. Το κρατούν στην παλάμη τους ανά πάσα στιγμή, σαν προέκταση του χεριού τους. Δεν σας κρύβω, ότι γι' αυτό το θέμα ανησυχώ κι εγώ... Προχθές που με επισκέφθηκαν τα εγγόνια μου, μού μιλούσαν και συγχρόνως κοίταζαν το κινητό τους!!!! ''Σε ακούμε γιαγιά! Εσύ λέγε, μην ανησυχείς!!'' Πώς μπορούν και το κάνουν αυτό; Δεν το καταλαβαίνω... Και οι γονείς;; Ε, τι και οι γονείς;; Κάνουν παρατήρηση, επιβάλλουν κάποιες τιμωρίες του στυλ ''Δεν θα έχεις το κινητό σου για μια μέρα...'' Και μετά; Τα ίδια ακριβώς... Σκέφτομαι όμως, ότι δεν γίνεται... Κάτι θα έχει πάρει το αυτί τους από συζητήσεις μεταξύ των μεγάλων, για τα διάφορα θέματα. Τουλάχιστον ξέρω σίγουρα, ότι οι κόρες μου και πολλοί άλλοι σωστοί γονείς, μέσα στον χρόνο θα μιλήσουν για τα διάφορα προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας και η γενική συμπεριφορά τους, θα έχει προσδιορίσει επακριβώς τον αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό δρόμο που ακολουθούν ως οικογένεια... Οπότε, τα παιδιά τους θα έχουν διαμορφώσει μια υγιώς πολιτική προσωπικότητα την οποία θα αναδείξουν στην μετέπειτα ζωή που θα χαράξουν...

Αυτά είναι τα τυχερά παιδιά... Τι γίνεται όμως μ' εκείνα που οι γονείς αδιαφορούν παντελώς ως μη άξιοι να λέγονται γονείς;; Κι αυτοί εδώ ανήκουν σε όλες τις κατηγορίες... Ανήκουν στους πλούσιους που πασάρουν το παιδί στην γκουβερνάντα... Ανήκουν στους φτωχούς που τρέχουν για τον άρτον ημών τον επιούσιον και επιστρέφοντας το βράδυ τσακισμένοι από την δουλειά, δεν έχουν όρεξη να ανοίξουν καμία συζήτηση. Λέω ''Δεν έχουν την όρεξη κάποιοι'' διότι υπάρχουν και μεροκαματιάρηδες γονείς που όσο κουρασμένοι κι αν είναι,  β ρ ί σ κ ο υ ν  την δύναμη να ασχοληθούν με τα παιδιά τους. Αυτοί είναι οι γονείς - ήρωες. Και δυστυχώς, είναι και οι κακές συναναστροφές... Αν μπλέξει το παιδί, αλίμονο. Υπάρχει πιθανότητα να παρασυρθεί πλήρως και να χαλάσει, όχι μόνον την ζωή του, αλλά και την ζωή όλης της οικογενείας του... Έχω απτά τέτοια παραδείγματα...

Όσο κουρασμένος κι αν είναι ο γονιός πρέπει να έχει στενή επαφή με τα παιδιά του. Πρέπει να γνωρίζει, ότι αυτός ο ίδιος, αποτελεί πρότυπο για τις θυγατέρες και τους γιούς του. Τι έκαναν οι δικοί μου γονείς; Ήταν πάντα πάνω κατά πάνω μας, όσο κουρασμένοι κι αν ήταν... Οι πράξεις τους πλημμύριζαν καλοσύνη, σεβασμό, κατανόηση, ενδιαφέρον και μπόλικη αυστηρότητα... Αναμενόμενο αποτέλεσμα: υπήρχε ποτέ περίπτωση οι κόρες του Κωστάκη και της Αλίκης, να μην αντιλαμβανόμασταν τα μηνύματά τους και να μην είχαμε μία πολύτιμη αναφορά στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας;; Έτσι πλέχτηκε το χτίσιμο της προσωπικότητάς μου, καθώς και της προσωπικότητας της αδελφής μου... Με τις ευαισθησίες μας, το νοιάξιμο, αλλά και τα άγχη μας. και τα λάθη μας… Θες να δεις λένε, γιατί τα παιδιά σου είναι ήρεμα ή νευρικά, δύστροπα ή καλοπροαίρετα;; Θα το βρείς αμέσως. Στάσου μπρος τον καθρέφτη σου. Τι βλέπεις;; Τον εαυτό σου... Ε, λοιπόν, τα παιδιά σου είναι έτσι, γιατί κι εσύ είσαι έτσι!!!! Από σένα πήραν όλες τις προσλαμβάνουσες… Οπότε αν θες να κακίσεις ή να επιβραβεύσεις κάποιον, αναφέρσου κατευθείαν στον εαυτό σου, τον μόνον αίτιο για το καλό ή το κακό...

Προχθές, ένα αγαπημένο μου ζευγάρι, ο εξαίρετος, παλιός μου Διευθυντής κύριος Στέφανος Αντωνακάκης και η αγαπημένη σύζυγός του Γιούλα, πήγε να πιει το αναψυκτικό του, στο Πεδίο του Άρεως. Δίπλα τους κάθισαν δυο γυναίκες με τα παιδιά τους, κρατώντας λουλούδια στα χέρια που τα είχαν κόψει από το άλσος. Ο κύριος Στέφανος που πρωτοστάτησε στην αναδιάρθρωση του Πάρκου, δεν άντεξε και ευγενέστατα είπε στις κυρίες: ''Νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να κόψετε τα άνθη... Αυτά μέχρι να πάτε σπίτι σας, θα έχουν μαραθεί, ενώ αν τα αφήνατε, θα στόλιζαν τον περιβάλλοντα χώρο.'' Στην στιγμή από το παραδίπλα τραπέζι, πετάχτηκε ένας τύπος που συνόδευε δυο αγοράκια. Απευθύνθηκε στον κύριο Στέφανο, με έναν απαίσιο τρόπο,  μ π ρ ο σ τ ά  στα παιδιά του: ''Τι θέλεις ρε και μιλάς;; Ποιος είσαι εσύ που θα κάμεις παρατήρηση;; Δεν κοιτάς καλύτερα την δουλειά σου, κύριος;;'' Η Γιούλα έκανε νόημα στον άντρα της να μην μιλήσει, αλλά εκείνος δεν κρατήθηκε: ''Κατ' αρχάς πώς μιλάτε έτσι και μάλιστα μπροστά στα παιδιά σας; Έχουμε αγωνιστεί να ξανασταθεί το πάρκο στα πόδια του. Απαγορεύεται να κόβεις τα άνθη του χώρου. Έτσι και ήσασταν στο εξωτερικό, θα είχατε πρόστιμο όχι μόνον γιατί δεν σέβεστε την ομορφιά του χώρου, αλλά και ένα αποτσίγαρο να πετούσατε κάτω, θα είχατε νομικά επακόλουθα.'' Και η απάντηση του ψευτόμαγκα: ''Να κάνεις κουμάντο στον εαυτό σου και όχι στους άλλους!! Άκου να σεβαστώ τον χώρο!!! Σε ποια χώρα νομίζεις ότι ζεις;; Σε μια βρωμοχώρα, διευθαρμένη, σκέτο σκουπίδι...'' Ο Στέφανος συνέχισε προσπαθώντας να διατηρήσει την ηρεμία του: ''Από τον τρόπο που μιλάτε κύριε, φαίνεται ότι δεν είστε Έλληνας. Αφού δεν εκτιμάτε λοιπόν την χώρα που σας φιλοξενεί, γιατί δεν φεύγετε;;'' ''Θα φύγω όποτε μου καπνίσει. Κι εσύ μαζέψου κι άσε τον κόσμο στην ησυχία του... Δεν μας χε.... με τις μαλ... που αραδιάζεις...;;'' Με το ζόρι η Γιούλα έσυρε τον άντρα της να φύγουν, φοβούμενη καμία συμπλοκή. Ο τύπος ήταν θρασύς και επιθετικός και οι άλλες γυναίκες χασκογελούσαν... μαδώντας τα λουλούδια!!!...

Το απόλυτο χάος. Τι πολίτες θα γίνουν αύριο τα παιδιά του απεχθούς κυρίου και των αλόγιστων κυριών;;; Δεν χρειάζεται να τους πει ο πατέρας τους: ''Μη σέβεστε τίποτα!! Ούτε ιερό ούτε όσιο!!! Να ορμάτε, γιατί όλοι οι άλλοι είναι μηδενικά και αξία έχετε μόνον εσείς με την μαγκιά σας!!'' Και οι ''κυρίες'' δεν χρειάζεται να πουν στα δικά τους παιδιά: ''Είστε ελεύθερα να κάνετε ό,τι θέλετε, μη σκεπτόμενοι κανέναν!!! Ο κόσμος είναι μόνον για εσάς! Μην υπακούετε νόμους για το κοινό καλό!!! Μη σέβεστε το περιβάλλον!! Κόψτε, τραβήξτε, μαδήστε, πετάξτε, αρκεί να κάνετε το κομμάτι σας!!! Αρκεί να κάνετε το κέφι σας!! Η ευχαρίστησής σας, πάνω απ' όλα!!!'' Το μάθημα εδόθη λίαν παραστατικώς! Οι πράξεις των γονιών δίδαξαν και κατήχησαν το θρασύ λεξιλόγιο, την αναίτια επίθεση και την ισοπέδωση κάθε κανόνος. Χωρίς ντροπή... Χωρίς τύψεις...

Αυτά τα παιδιά δεν είναι σίγουρα από τα τυχερά... Φαγητό μπορεί να έχουν να φάνε, διαπαιδαγώγηση όμως δεν θα ευτυχήσουν να τύχουν από τέτοια εκτρώματα γονείς... Δυστυχώς αυτό το είδος ''γονέα'', το συναντάμε και στους  κ α κ ώ ς  ονομαζόμενους ''Έλληνες'', δηλαδή το κατάπτυστο τούτο παράδειγμα, δεν  ξ ε χ ω ρ ί ζ ε ι  χώρα και φυλή,  ε ν υ π ά ρ χ ε ι  σε όλες τις ανθρώπινες ομάδες ανά τον κόσμο... Εάν το σχολείο μπορέσει να διορθώσει την ήδη γινομένη ζημιά, κάτι τρομερά δύσκολο, έχει καλώς. Διαφορετικά θα προστεθούν στο σύνολο των μη ωφελίμων για το σύνολο πολιτών και άλλα ακανθώδη βλαστάρια... Γι' αυτό επιμένω στο να δημιουργούν οι γονείς ένα φωτεινό περιβάλλον με πνευματικό υπόβαθρο για τα παιδιά τους, διορθώνοντας πρώτα απ' όλα τον  δ ι κ ό  τους εαυτό...

Τις προάλλες που είχα πάει να δω τα παιδιά της κόρης μου της Ελπίδας, φεύγοντας μου λέει ο πρώτος εγγονός μου: ''Γιαγιά, πρόσεχε καθώς κατεβαίνεις τα μυρμήγκια που έχουν κάνει γραμμή, μήπως δεν τα δεις.'' Κοίταξα κάτω και είδα όντως μία γραμμή από μυρμήγκια που περνούσαν πάνω από τα πλακάκια για τον κήπο. Χαμογέλασα και είπα ''ΜΠΡΑΒΟ παιδάκι μου!!! Χίλια ΜΠΡΑΒΟ!!!'' και έφυγα με αγαλλίαση καρδιάς... Θα μπορέσει ποτέ αυτό το παιδί να μην σεβαστεί και την παραμικρότερη ύπαρξη ζωής του πλανήτη μας; Ποιος τον δίδαξε;; Απλούστατα, βλέπει τον πατέρα του που όταν δει μυρμήγκια στην βεράντα, τα παίρνει με το φαράσι και τα αφήνει στον κήπο...Υπάρχει ωραιότερο και πιο ζωντανό μάθημα από αυτό;; Από τα απλά ξεκινάμε και φθάνουμε στα σοβαρότερα, αν και η αξία οποιασδήποτε μορφής ζωής, είναι μεγάλη.

Γι' αυτό θα λέω πάντα, ότι η διαπαιδαγώγηση αρχίζει από το σπίτι. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις ''Από ρόδο βγαίνει αγκάθι'', αλλά αυτό έγκειται όπως είπαμε στις εξαιρέσεις... Οπότε, ο μισογύνης, ο μισάνθρωπος, ίσως να έζησε μια συνεχή παραβατικότητα μέσα στην οικογένειά του... Ενώ ο φιλάνθρωπος, ο φιλόζωος, ο ευγενικός, θα έζησε κατά μεγάλο ποσοστό, μέσα σε ένα σπιτικό που θα κυριαρχούσε η θαλπωρή και ο σεβασμός στους κανόνες.

Πιστεύω ακράδαντα ότι θα έπρεπε να υπάρχουν Σχολές Γονέων. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κατάλληλοι για τον ιερό αυτόν ρόλο. Οι χρήστες ουσιών, οι μη έχοντες ηθικούς φραγμούς, οι εραστές μόνον του εαυτού τους, οι μέθυσοι, οι ανώμαλοι, οι έχοντες ψυχιατρικά προβλήματα, οι βίαιοι, οι ανεύθυνοι, είναι κάποιες ομάδες που δίπλα τους ένα παιδί δεν θα μπορούσε επ ουδενί να μεγαλώσει φυσιολογικά, χωρίς βαρύτατα ψυχολογικά τραύματα, συνήθως μοιραία για τον εαυτό του, αλλά και για τους γύρω... Ας μην ξεχνάμε: Τον πρώτο ρόλο για την διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός παιδιού, παίζει η  ο ι κ ο γ έ ν ε ι α... Εάν είναι  σ ω σ τ ή  και δυσκολίες να συναντήσει το παιδί στο σχολείο, θα τις ξεπεράσει πολύ πιο εύκολα, εφ' όσον οι φτερούγες των γονέων του, θα τον σκεπάζουν πάντα... Ας το  ε μ π ε δ ώ σ ο υ μ ε  πλέον,  ό λ ο ι  μας!!...