Θα συνεχίσουμε με θέματα σχετικά με τον σπουδαίο ρόλο του θεάτρου στην τάξη. Τα θέματα αυτά θα τα αναφέρουμε, αλλά δεν θα τα αναλύσουμε εκτενώς. Θα κάνουμε μόνο νύξεις και αιχμές. Σε κάποια άλλη στιγμή θα αναπτύξουμε όσα μας αφορούν περισσότερο.
Ξεκινάμε λοιπόν από εκεί που είχαμε μείνει. Από την θεατρική αγωγή. Πρέπει τα παιδιά να μάθουν να σέβονται τον θεατρικό χώρο, ώστε όταν μεγαλώσουν, να μην παρατηρούνται τα απαράδεκτα εκείνα φαινόμενα που συμβαίνουν συχνά. Δηλαδή:
Κινητά να χτυπούν την ώρα της παράστασης, πατατάκια να ροκανίζονται και το χειρότερο όλων: την ώρα του φινάλε, όταν οι ηθοποιοί υποκλίνονται και ζητούν το χειροκρότημά μας, κάποιοι πηδούν κυριολεκτικά πάνω από τους παρακαθήμενους τους, στην προσπάθειά τους να προλάβουν να ξεπαρκάρουν προτού βγουν οι άλλοι και γίνει συνωστισμός. Γιατί; Τι θα πάθαιναν αν καθυστερούσαν ώστε να αποδώσουν το τιμητικό χειροκρότημα στους ηθοποιούς και έφευγαν αξιοπρεπώς στην ώρα τους;
Για όλα αυτά πιστεύω ότι είναι απαραίτητη η παιδεία σε όλους τους τομείς. Για μια αξιοπρεπή παράσταση ξεκινάς από καιρό τον αγώνα για να έχεις χρόνο να κινηθείς άνετα, οπότε οι πρόβες διαρκούν αρκετά.
Πρέπει να δώσεις στα παιδιά να καταλάβουν το έργο. Να το νιώσουν, να το αισθανθούν, για να μπορούν να το αποδώσουν σωστά. Πρώτα εσύ θα πεις σωστά το ρόλο και με το υπόδειγμά σου, θα βαδίσουν τα παιδιά.
Μαθαίνεται κάθε σκηνή χωριστά. Μετά επανάληψη και πάμε παρακάτω στην επόμενη σκηνή. Όπου υπάρχει δυσκολία μένουμε, δεν αφήνουμε να συσσωρευτούν λάθη. Πολλές φορές ένα θεατρικό έργο έχει χορευτικά και ωδικά μέρη. Στην περίπτωση που συμφωνείτε να αναλάβουν χορογράφοι και μουσικοί, οι ευθύνες καταμερίζονται.
Μία συμβουλή: να υπάρχει κοινή γραμμή και όλοι να σέβονται την άποψη αυτού που αναλαμβάνει ρόλο σκηνοθέτη. Τα πράγματα είναι διαφορετικά αν εσύ έχεις επιληφθεί όλους τους τομείς.
Όταν διδάσκουμε τα χορευτικά έχουμε μεγάλη υπομονή. Προσπαθούμε να νιώσουν τα παιδιά τη χορογραφία, την εξηγούμε βήμα βήμα. Για κάτι το πολύ ιδιαίτερο διαλέγουμε παιδιά που έχουν σωστή κίνηση, αρμονία. Σε ένα χορευτικό συνόλου, βάζουμε πολλούς μαθητές διδάσκοντας σιγά σιγά τα βήματα με συνεχείς πάντα επαναλήψεις.
Στα μέρη που το έργο έχει τραγούδι, σταματάμε πολύ. Διδάσκουμε το νόημα του τραγουδιού, τη μελωδία, επαναλαμβάνουμε τα δύσκολα σημεία, εξηγούμε άλλο «δυνατά» και «άλλο» άγρια, προσπαθούμε να είναι όλα τα παιδιά μέσα στο ρυθμό, να μην ξεφεύγουν από την μελωδία του τραγουδιού.
Προνοούμε για το ενδυματολογικό μέρος της παράστασης. Σκιτσάρουμε τα ρούχα που θα χρειαστούν οι μαθητές για τους ρόλους τους και δίνουμε τα σκίτσα στους γονείς με ανάλογες πληροφορίες έναν με δύο μήνες πριν την παράσταση, για να προλάβουν να τα ράψουν ή να τα ενοικιάσουν.
Επίσης φροντίζουμε για φωτογράφο και βίντεο. Είναι υπέροχο να κρατηθούν για πάντα φυλαγμένες και ολοζώντανες τέτοιες πολύτιμες αναμνήσεις όχι μόνο στο προσωπικό μας αρχείο, αλλά και στο αρχείο του σχολείου μας.
Κάτι το πολύ συγκινητικό είναι κάδρα με φωτογραφίες από γιορτές, κρεμασμένα στους τοίχους του σχολείου. Δείχνει στους νέους μαθητές έργα συνομηλίκων τους, συγκινεί τους επισκέπτες κι αιχμαλωτίζει για πάντα αξέχαστες στιγμές…Μα και τα παιδιά από άλλες χώρες, θα κουβαλάνε πάντα στα χρόνια που θα έρθουν, όμορφες μαθητικές στιγμές από μια ηλιοφώτιστη χώρα και θα φωτίζει πάντα τρυφερά τις αναμνήσεις και τις καρδιές τους.
Η μουσική κάλυψη είναι πολύ πολύ σοβαρή υπόθεση. Ή αναλαμβάνει μουσικός το μουσικό χαλί και όλη τη μουσική κάλυψη ή ο εκπαιδευτικός δουλεύει μόνος του σε αυτόν τον τομέα. Αν στο μυαλό του έχει συσσωρεύσει πλούτο μουσικών ακουσμάτων πιθανότατα να μπορέσει να ανταποκριθεί επάξια στο δύσκολο αυτό μέρος του έργου. Μόνο γι’ αυτόν τον τομέα οι ώρες ασχολίας είναι άπειρες, γιατί θέλει κυριολεκτικά κόψιμο ράψιμο των μουσικών κομματιών που θα χρησιμοποιηθούν.
Κανονίζουμε οπωσδήποτε με το Διευθυντή και το Σύλλογο Γονέων για πιθανόν μπουφέ που θα ακολουθήσει το κλείσιμο της γιορτής μας και ζητούμε τη συμπαράσταση, τουλάχιστον την ηθική, των συναδέλφων μας.
Επίσης, μαθαίνουμε στους μαθητές μας πώς να ξεπερνούν λάθη απρόσμενα, πώς να βοηθούν αυτόν που έκανε λάθος καλύπτοντάς τον με ετοιμότητα.
Κάποτε είχα ένα κοριτσάκι που πάθαινε ένας είδος αφαίρεσης. Τη στιγμή που χανόταν, ταλαντευόταν…Όταν λοιπόν η κοπελίτσα εκείνη έλεγε τα λόγια της - τα οποία ήθελε πολύ - τα παιδιά που ήταν εκείνη τη στιγμή στη σκηνή δεν την άφηναν από τα μάτια τους. Και τελειώνοντας τη στροφή ενός ποιήματος, τα παιδιά αντελήφθησαν ότι κάτι της ξανασυνέβη…Και τότε από μόνα τους, άπλωσαν τα χέρια τους γύρω της με χάρη και η φωτογραφία είναι συγκλονιστική, γιατί τέσσερα παιδιά περιστοιχίζουν χορευτικά τη Γωγώ που μένει χαριτωμένα ακίνητη και ο κόσμος χειροκροτεί νομίζοντας ότι είναι η υπόκλιση…
Θα μπορούσατε όλη αυτή τη δουλειά, να την μαζέψετε σ’ ένα περιοδικό-λεύκωμα της όλης σας προσπάθειας, που θα περιέχει αναλύσεις των παιδιών πάνω στο έργο, ζωγραφιές τους εμπνευσμένες από το έργο, φωτογραφίες από τις πρόβες ακόμα και τι τέλος θα έδιναν τα παιδιά αν ήταν συγγραφείς στην όλη υπόθεση…
Αυτό βέβαια απαιτεί και άλλη προσωπική εργασία του διδασκάλου όπως διορθώσεις, δαχτυλογραφήσεις, στήσιμο περιοδικού και φυσικά οικονομική ενίσχυση. Αυτά όμως θα το αναπτύξουμε κάποια άλλη φορά.
Το ταξίδι ως την παράσταση είναι μαγευτικό…Τα παιδιά μαθαίνουν στην οργάνωση, στην τάξη, εργάζονται συλλογικά, καταμερίζονται ευθύνες, αναλαμβάνουν ευθύνες, επιζητούν να βοηθήσουν, να συνεργαστούν, να μάθουν, να αποδώσουν… Μαθαίνουν στην καλή μουσική, στη συνεργασία, η καρδιά τους χτυπά για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού…Μαθαίνουν στο καλό θέαμα, γνωρίζουν πλέον να διακρίνουν μια πρόχειρα στημένη δουλειά από μία με απαιτήσεις.
Βάζεις ψηλά τον πήχη; Τα παιδιά σε ακολουθούν, συμμετέχουν και κρίνουν πλέον με την παιδική ειλικρίνειά τους πολύ αυστηρά ακόμα και τις θεατρικές παραστάσεις που τους πάει το σχολείο. Διότι το παιδί δεν μπορείς να το κοροϊδέψεις.
Το παιδί έχει τόσα ερεθίσματα γύρω του, αν του δείξεις λοιπόν ότι υπάρχουν και ερεθίσματα αξιώσεων, θα γίνει ένας αυστηρός αλλά δίκαιος κριτής.
Το θέατρο είναι ιατρός ψυχών και μέγιστο βοήθημα για τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
Μέσα από τις θεατρικές παραστάσεις σμίλεψα άρρηκτες σχέσεις με τους μαθητές μου, 32 τώρα χρόνια ως δασκάλα. Πρώτα φρόντιζα να είμαι εντάξει με την ύλη των μαθημάτων. Έκανα άψογα το μάθημά μου και μετά διοργάνωνα το θεατρικό μας. Χρειάζονται βέβαια άπειρες ώρες προσωπικού χρόνου, ακόμα και να συνεισφέρεις οικονομικά και να παλέψεις πλειστάκις με αντίξοες συνθήκες, όμως η χαρά που παίρνεις με την όλη προσπάθεια, δεν περιγράφεται. Η ψυχική ικανοποίηση από έναν τέτοιο αγώνα είναι ανείπωτη. Την ώρα της υπόκλισης, όταν τα παιδιά γυρίζουν να σε αγκαλιάσουν, ξεχνάς κάθε δυσκολία και λες: «Ευτυχώς που ξαναπροσπάθησα!».
Τα παιδιά δεν ξεχνούν και το συγκλονιστικό είναι, όταν βλέπεις παλιούς μαθητές σου, γιατρούς ή φοιτητές τώρα, να έρχονται να χειροκροτήσουν τη νέα προσπάθειά σου και να λένε στους τωρινούς μαθητές σου και σ’ εσένα: «Ήμασταν κάποτε κι εμείς στη θέση σας! Βάζουμε κυρία τις δικές μας κασέτες και συγκινούμαστε! Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ!»
Αυτό που νιώθει ένας δάσκαλος δουλεύοντας με τα παιδιά του, είναι κάτι το θεϊκό. Σου δίνει μια ουράνια πληρότητα που δεν μπορείς να την εξηγήσεις με λόγια…
Ίσως την καταλαβαίνουν λίγο οι άλλοι, βλέποντας την ασυγκράτητη χαρά στα πρόσωπα των παιδιών που υποκλίνονται και την ανείπωτη ευτυχία στο δικό σου πρόσωπο… Τα συναισθήματα όμως που γεννήθηκαν και γιγαντώθηκαν στο ταξίδι του πολυήμερου χτισίματος της δημιουργίας δεν είναι δυνατόν να το νιώσουν…Θα το γευτούν μόνον όσοι τολμήσουν το δικό τους μαγευτικό, θεατρικό ταξίδι με τους μαθητές τους, στον υπέροχο ωκεανό της γνώσης, των συναισθημάτων, της παιδείας και της δημιουργίας…
Ξεκινάμε λοιπόν από εκεί που είχαμε μείνει. Από την θεατρική αγωγή. Πρέπει τα παιδιά να μάθουν να σέβονται τον θεατρικό χώρο, ώστε όταν μεγαλώσουν, να μην παρατηρούνται τα απαράδεκτα εκείνα φαινόμενα που συμβαίνουν συχνά. Δηλαδή:
Κινητά να χτυπούν την ώρα της παράστασης, πατατάκια να ροκανίζονται και το χειρότερο όλων: την ώρα του φινάλε, όταν οι ηθοποιοί υποκλίνονται και ζητούν το χειροκρότημά μας, κάποιοι πηδούν κυριολεκτικά πάνω από τους παρακαθήμενους τους, στην προσπάθειά τους να προλάβουν να ξεπαρκάρουν προτού βγουν οι άλλοι και γίνει συνωστισμός. Γιατί; Τι θα πάθαιναν αν καθυστερούσαν ώστε να αποδώσουν το τιμητικό χειροκρότημα στους ηθοποιούς και έφευγαν αξιοπρεπώς στην ώρα τους;
Για όλα αυτά πιστεύω ότι είναι απαραίτητη η παιδεία σε όλους τους τομείς. Για μια αξιοπρεπή παράσταση ξεκινάς από καιρό τον αγώνα για να έχεις χρόνο να κινηθείς άνετα, οπότε οι πρόβες διαρκούν αρκετά.
Πρέπει να δώσεις στα παιδιά να καταλάβουν το έργο. Να το νιώσουν, να το αισθανθούν, για να μπορούν να το αποδώσουν σωστά. Πρώτα εσύ θα πεις σωστά το ρόλο και με το υπόδειγμά σου, θα βαδίσουν τα παιδιά.
Μαθαίνεται κάθε σκηνή χωριστά. Μετά επανάληψη και πάμε παρακάτω στην επόμενη σκηνή. Όπου υπάρχει δυσκολία μένουμε, δεν αφήνουμε να συσσωρευτούν λάθη. Πολλές φορές ένα θεατρικό έργο έχει χορευτικά και ωδικά μέρη. Στην περίπτωση που συμφωνείτε να αναλάβουν χορογράφοι και μουσικοί, οι ευθύνες καταμερίζονται.
Μία συμβουλή: να υπάρχει κοινή γραμμή και όλοι να σέβονται την άποψη αυτού που αναλαμβάνει ρόλο σκηνοθέτη. Τα πράγματα είναι διαφορετικά αν εσύ έχεις επιληφθεί όλους τους τομείς.
Όταν διδάσκουμε τα χορευτικά έχουμε μεγάλη υπομονή. Προσπαθούμε να νιώσουν τα παιδιά τη χορογραφία, την εξηγούμε βήμα βήμα. Για κάτι το πολύ ιδιαίτερο διαλέγουμε παιδιά που έχουν σωστή κίνηση, αρμονία. Σε ένα χορευτικό συνόλου, βάζουμε πολλούς μαθητές διδάσκοντας σιγά σιγά τα βήματα με συνεχείς πάντα επαναλήψεις.
Στα μέρη που το έργο έχει τραγούδι, σταματάμε πολύ. Διδάσκουμε το νόημα του τραγουδιού, τη μελωδία, επαναλαμβάνουμε τα δύσκολα σημεία, εξηγούμε άλλο «δυνατά» και «άλλο» άγρια, προσπαθούμε να είναι όλα τα παιδιά μέσα στο ρυθμό, να μην ξεφεύγουν από την μελωδία του τραγουδιού.
Προνοούμε για το ενδυματολογικό μέρος της παράστασης. Σκιτσάρουμε τα ρούχα που θα χρειαστούν οι μαθητές για τους ρόλους τους και δίνουμε τα σκίτσα στους γονείς με ανάλογες πληροφορίες έναν με δύο μήνες πριν την παράσταση, για να προλάβουν να τα ράψουν ή να τα ενοικιάσουν.
Επίσης φροντίζουμε για φωτογράφο και βίντεο. Είναι υπέροχο να κρατηθούν για πάντα φυλαγμένες και ολοζώντανες τέτοιες πολύτιμες αναμνήσεις όχι μόνο στο προσωπικό μας αρχείο, αλλά και στο αρχείο του σχολείου μας.
Κάτι το πολύ συγκινητικό είναι κάδρα με φωτογραφίες από γιορτές, κρεμασμένα στους τοίχους του σχολείου. Δείχνει στους νέους μαθητές έργα συνομηλίκων τους, συγκινεί τους επισκέπτες κι αιχμαλωτίζει για πάντα αξέχαστες στιγμές…Μα και τα παιδιά από άλλες χώρες, θα κουβαλάνε πάντα στα χρόνια που θα έρθουν, όμορφες μαθητικές στιγμές από μια ηλιοφώτιστη χώρα και θα φωτίζει πάντα τρυφερά τις αναμνήσεις και τις καρδιές τους.
Η μουσική κάλυψη είναι πολύ πολύ σοβαρή υπόθεση. Ή αναλαμβάνει μουσικός το μουσικό χαλί και όλη τη μουσική κάλυψη ή ο εκπαιδευτικός δουλεύει μόνος του σε αυτόν τον τομέα. Αν στο μυαλό του έχει συσσωρεύσει πλούτο μουσικών ακουσμάτων πιθανότατα να μπορέσει να ανταποκριθεί επάξια στο δύσκολο αυτό μέρος του έργου. Μόνο γι’ αυτόν τον τομέα οι ώρες ασχολίας είναι άπειρες, γιατί θέλει κυριολεκτικά κόψιμο ράψιμο των μουσικών κομματιών που θα χρησιμοποιηθούν.
Κανονίζουμε οπωσδήποτε με το Διευθυντή και το Σύλλογο Γονέων για πιθανόν μπουφέ που θα ακολουθήσει το κλείσιμο της γιορτής μας και ζητούμε τη συμπαράσταση, τουλάχιστον την ηθική, των συναδέλφων μας.
Επίσης, μαθαίνουμε στους μαθητές μας πώς να ξεπερνούν λάθη απρόσμενα, πώς να βοηθούν αυτόν που έκανε λάθος καλύπτοντάς τον με ετοιμότητα.
Κάποτε είχα ένα κοριτσάκι που πάθαινε ένας είδος αφαίρεσης. Τη στιγμή που χανόταν, ταλαντευόταν…Όταν λοιπόν η κοπελίτσα εκείνη έλεγε τα λόγια της - τα οποία ήθελε πολύ - τα παιδιά που ήταν εκείνη τη στιγμή στη σκηνή δεν την άφηναν από τα μάτια τους. Και τελειώνοντας τη στροφή ενός ποιήματος, τα παιδιά αντελήφθησαν ότι κάτι της ξανασυνέβη…Και τότε από μόνα τους, άπλωσαν τα χέρια τους γύρω της με χάρη και η φωτογραφία είναι συγκλονιστική, γιατί τέσσερα παιδιά περιστοιχίζουν χορευτικά τη Γωγώ που μένει χαριτωμένα ακίνητη και ο κόσμος χειροκροτεί νομίζοντας ότι είναι η υπόκλιση…
Θα μπορούσατε όλη αυτή τη δουλειά, να την μαζέψετε σ’ ένα περιοδικό-λεύκωμα της όλης σας προσπάθειας, που θα περιέχει αναλύσεις των παιδιών πάνω στο έργο, ζωγραφιές τους εμπνευσμένες από το έργο, φωτογραφίες από τις πρόβες ακόμα και τι τέλος θα έδιναν τα παιδιά αν ήταν συγγραφείς στην όλη υπόθεση…
Αυτό βέβαια απαιτεί και άλλη προσωπική εργασία του διδασκάλου όπως διορθώσεις, δαχτυλογραφήσεις, στήσιμο περιοδικού και φυσικά οικονομική ενίσχυση. Αυτά όμως θα το αναπτύξουμε κάποια άλλη φορά.
Το ταξίδι ως την παράσταση είναι μαγευτικό…Τα παιδιά μαθαίνουν στην οργάνωση, στην τάξη, εργάζονται συλλογικά, καταμερίζονται ευθύνες, αναλαμβάνουν ευθύνες, επιζητούν να βοηθήσουν, να συνεργαστούν, να μάθουν, να αποδώσουν… Μαθαίνουν στην καλή μουσική, στη συνεργασία, η καρδιά τους χτυπά για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού…Μαθαίνουν στο καλό θέαμα, γνωρίζουν πλέον να διακρίνουν μια πρόχειρα στημένη δουλειά από μία με απαιτήσεις.
Βάζεις ψηλά τον πήχη; Τα παιδιά σε ακολουθούν, συμμετέχουν και κρίνουν πλέον με την παιδική ειλικρίνειά τους πολύ αυστηρά ακόμα και τις θεατρικές παραστάσεις που τους πάει το σχολείο. Διότι το παιδί δεν μπορείς να το κοροϊδέψεις.
Το παιδί έχει τόσα ερεθίσματα γύρω του, αν του δείξεις λοιπόν ότι υπάρχουν και ερεθίσματα αξιώσεων, θα γίνει ένας αυστηρός αλλά δίκαιος κριτής.
Το θέατρο είναι ιατρός ψυχών και μέγιστο βοήθημα για τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
Μέσα από τις θεατρικές παραστάσεις σμίλεψα άρρηκτες σχέσεις με τους μαθητές μου, 32 τώρα χρόνια ως δασκάλα. Πρώτα φρόντιζα να είμαι εντάξει με την ύλη των μαθημάτων. Έκανα άψογα το μάθημά μου και μετά διοργάνωνα το θεατρικό μας. Χρειάζονται βέβαια άπειρες ώρες προσωπικού χρόνου, ακόμα και να συνεισφέρεις οικονομικά και να παλέψεις πλειστάκις με αντίξοες συνθήκες, όμως η χαρά που παίρνεις με την όλη προσπάθεια, δεν περιγράφεται. Η ψυχική ικανοποίηση από έναν τέτοιο αγώνα είναι ανείπωτη. Την ώρα της υπόκλισης, όταν τα παιδιά γυρίζουν να σε αγκαλιάσουν, ξεχνάς κάθε δυσκολία και λες: «Ευτυχώς που ξαναπροσπάθησα!».
Τα παιδιά δεν ξεχνούν και το συγκλονιστικό είναι, όταν βλέπεις παλιούς μαθητές σου, γιατρούς ή φοιτητές τώρα, να έρχονται να χειροκροτήσουν τη νέα προσπάθειά σου και να λένε στους τωρινούς μαθητές σου και σ’ εσένα: «Ήμασταν κάποτε κι εμείς στη θέση σας! Βάζουμε κυρία τις δικές μας κασέτες και συγκινούμαστε! Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ!»
Αυτό που νιώθει ένας δάσκαλος δουλεύοντας με τα παιδιά του, είναι κάτι το θεϊκό. Σου δίνει μια ουράνια πληρότητα που δεν μπορείς να την εξηγήσεις με λόγια…
Ίσως την καταλαβαίνουν λίγο οι άλλοι, βλέποντας την ασυγκράτητη χαρά στα πρόσωπα των παιδιών που υποκλίνονται και την ανείπωτη ευτυχία στο δικό σου πρόσωπο… Τα συναισθήματα όμως που γεννήθηκαν και γιγαντώθηκαν στο ταξίδι του πολυήμερου χτισίματος της δημιουργίας δεν είναι δυνατόν να το νιώσουν…Θα το γευτούν μόνον όσοι τολμήσουν το δικό τους μαγευτικό, θεατρικό ταξίδι με τους μαθητές τους, στον υπέροχο ωκεανό της γνώσης, των συναισθημάτων, της παιδείας και της δημιουργίας…
(Εμφανίσεις filonas.gr: 1.445)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου