Στις 23 Μαρτίου βρέθηκα στην Καλαμάτα. Δεν συνηθίζω τα ταξίδια, όμως εκείνη η ημέρα είχε κάτι το πολύ σημαντικό. Θα παρήλαυναν επ’ ευκαιρία της Εθνικής Εορτής, η δεύτερη κόρη μου, ο γαμπρός μου και τα δύο παιδιά τους. Μικρούλια. Ο ένας νηπιαγωγείο, ο άλλος παιδικό σταθμό. Πώς θα μπορούσα να λείψω και να μην καμαρώσω τα βλαστάρια μου;
Ευλογημένη πόλη η Καλαμάτα. Τιμά την ιστορία μας και βρίθει από Πολιτιστικούς Συλλόγους. Ωραία είναι και στην Αθήνα, αλλά κάτι τέτοιες ημέρες που γιορτάζουμε την Εθνική Παλιγγενεσία μας, στις μικρότερες πόλεις είναι κάτι το συγκλονιστικό. Εδώ συμμετέχει όλος ο λαός. Ντυμένοι στις παραδοσιακές, τιμημένες, ελληνικές φορεσιές, οι απλοί έμποροι, γιατροί, αγρότες μεταμορφώνονται σε κλέφτες και αρματολούς του 1821 και οι γυναίκες σε λεβέντισσες αγωνίστριες Μαντώ Μαυρογένους και Μπουμπουλίνες.
Στο σπίτι των παιδιών μου ο πατέρας ντύθηκε Μανιάτης, η μάνα Μανιάτισσα και οι δύο μπόμπιρες τσολιάδες.
Τέσσερις η ώρα το απόγευμα ξεκίνησε στο κέντρο της Καλαμάτας η εορτή. Κυκλικά της πλατείας, μιλιούνια κόσμος μαζεμένος. Πολλοί είχαν φτάσει από τις 2 το μεσημέρι για να πιάσουν καλή θέση, ώστε να βλέπουν πιο άνετα όσα έμελλε να διαδραματιστούν. Ένας ευγενικός Καλαματιανός με άφησε να περάσω κι έτσι είχα αρκετά καλή θέαση. Μπροστά από το Ηρώο των Πεσόντων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πίσω, όλοι οι επίσημοι. Όταν ξαφνικά, μια μπαλωθιά σήμανε την έναρξη της εθνικής εορτής.
23 Μαρτίου 1821. Από εδώ ξεκίνησε η Επανάσταση του Γένους και οι Καλαματιανοί τιμούν με αναπαράσταση τον αθάνατο ελληνικό ξεσηκωμό.
Από τ’ αριστερά μπήκε καβάλα σ’ ένα τεράστιο άλογο, ένας τσολιάς ίδιος ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Από τα δεξιά ιππεύοντας υπερήφανα τ’ άλογά τους, εμφανίσθηκαν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Διάκος, ο Παπαφλέσσας. Επειδή δεν ήμουν κοντά, για τον Κολοκοτρώνη είμαι σίγουρη, για τους άλλους αποφάσισα εγώ ποιοι θα ήταν. Στην εμφάνισή τους το πλήθος ξέσπασε σε χειροκροτήματα που συνεχίστηκαν καθώς εμφανίσθηκαν και γυναίκες καβάλα στ’ άλογα, ίδιες ηρωΐδες του ’21.
Όταν οι οπλαρχηγοί στο Ηρώο γονάτισαν και φώναξαν τον όρκο του πολεμιστή, σιγή απλώθηκε παντού. Την ίδια στιγμή, οι διάφοροι σύλλογοι που είχαν μπει στην πλατεία, σχημάτισαν κύκλους, λέγοντας γονατιστοί κι αυτοί τον όρκο. Μόλις σηκώθηκαν ρίχνοντας ντουφεκιές, μια μυριόστομη κραυγή εθνικής ανάτασης υψώθηκε στον αέρα, απ’ όλους του παρευρισκόμενους.
Όταν άρχισε η παρέλαση, το χειροκρότημα δεν έλεγε να σταματήσει. Παρήλασαν Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια.
Πολλοί μαθητές φορούσαν τις εθνικές μας φορεσιές και ήταν χάρμα οφθαλμών.
Παρήλασαν πολλές ομάδες γυναικών με διαφορετικές στολές εκάστη.
Μου θύμισαν λεβέντισσες αγωνίστριες του 1821 κυρίως, μια ομάδα γυναικών που παρήλασε με το αριστερό χέρι στη μέση, σε μια στάση ιδιαίτερης υπερηφάνειας, η οποία σε γύριζε σ’ εκείνη την ένδοξη μπαρουτοκαπνισμένη εποχή της επανάστασης.
Μα, σαν παρήλασαν οι άνδρες, η συγκίνηση κορυφώθηκε. Εμφανίσθηκαν σε ομάδες, με τις μακριές φουστανέλες τους, ευθυτενείς, με το κεφάλι ψηλά, το πρόσωπο σοβαρό και το βήμα δυνατό που αντιλαλούσε ενθουσιασμό και ιερή συγκίνηση.
Στην θέα τους μάτια δάκρυσαν, χαμόγελα πλατιά άνθισαν, χειροκροτήματα βροχή εξέσπασαν.
Πέρασε μία ομάδα με τα κουμπούρια ψηλά, άλλοι με τα σπαθιά, άλλοι πυροβολώντας, όλοι μία καταιγίδα συγκίνησης, ομορφιάς και απροσμέτρητης λεβεντιάς.
Ξεχνούσες ότι αυτοί ήταν οι συγχωριανοί σου, μοντέρνοι πολίτες τους 2016. Ενδεδυμένοι την χιλιοτιμημένη στολή του εύζωνα, μεταμορφώνονταν, σε αθάνατους ήρωες του ’21, σε μπουρλοτιέρηδες, μπαρουτοκαπνισμένους έτοιμους να δώσουν την ζωή τους για την Λευτεριά, έχοντας υπογράψει με το αίμα τους, τον όρκο «Ελευθερία ή Θάνατος». Και συνάμα, η στεντόρια φωνή του εκφωνητή, συντελούσε στην μετάβασή σου στα ηρωϊκά εκείνα χρόνια. Μπράβο σε όποιον σκέφθηκε να ακούγονται τα λόγια του πάνω από ένα επιβλητικό, μουσικό χαλί που χτυπούσε σαν βροντή, σαν τύμπανο και έκανε να πάλλεται η ψυχή του κάθε παρευρισκομένου. Κοίταγα τα περιστέρια που πετούσαν ξαφνιασμένα από τις πιστολιές και έλεγα συνεπαρμένη: «Να! Θα γράψουν στον ουρανό το «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ»…
Καμάρωσα στην παρέλαση δύο μικρούλες τρισχαριτωμένες, ντυμένες Αμαλία, που πέρασαν αγέρωχα μπροστά από τους επισήμους. Καταπληκτική ήταν και η εικόνα γυναικών που παρήλασαν κρατώντας στο χέρι – δεξιά και αριστερά – τα μικρά παιδιά τους ντυμένα εύζωνες και βλαχοπούλες. Ώσπου το μάτι μου είδε και την κόρη μου να παρελαύνει κρατώντας τα δύο πιτσιρίκια της που πέρασαν κι αυτά με το κεφάλι ψηλά μπροστά από τους επισήμους. Είναι δυνατόν να μη δακρύσει από υπερηφάνεια η καρδιά μιας μάνας και γιαγιάς συνάμα, όπως εγώ;
Κρατώ μέσα στην καρδιά μου αυτήν την εικόνα, σαν πολύτιμο, δαφνοστεφανωμένο, μαρτιάτικο φυλαχτό.
Και μετά άρχισαν οι εθνικοί χοροί. Κάθε σύλλογος σχημάτισε κύκλο και χόρεψε θαυμάσια. Εγώ σαν χαζομαμά, βλέποντας την θυγατέρα μου να χορεύει με τον Σύλλογο της Βέργας, άρχισα να φωνάζω: Αλίσια – Αλίσια! Και δεν σταματούσα αν δεν γύριζε να με δει. Ήθελα να ξέρει ότι την έβλεπα και ήμουν πολύ υπερήφανη για την κορούλα μου.
Ώσπου απέναντι ακριβώς, είδα έναν ψηλό μαυροφορεμένο Μανιάτη με το μαύρο μαντήλι δεμένο στο κεφάλι, να στέκει κρατώντας ένα τεράστιο λευκό λάβαρο με την επιγραφή «Λευτεριά ή Θάνατος» με γαλάζια τα γράμματα.
«Κοίτα πώς αλλάζει η στολή τον άνθρωπο» σκέφτηκα, εντυπωσιασμένη από την κορμοστασιά και το σοβαρό του ύφος. Ξαφνικά η περιμετρική μου όραση αντελήφθη έναν χρυσόμαλλο σβώλο στα πόδια του. Κοίταξα καλύτερα και αναγνώρισα τον μπόμπιρα, τον ξανθομάλλη εγγονό μου και την ίδια στιγμή κατανόησα, ότι ο επιβλητικός πολεμιστής ήταν … ο γαμπρός μου!
«Ο Παναγιώτης είναι! Ο γαμπρός μου!» φώναξα στη Γιούλα τη φίλη μου. Η χαρά, η συγκίνηση, η εθνική υπερηφάνεια, φούσκωσαν την καρδιά μου που ξεχείλισε από ενθουσιασμό και χιλιάδες συναισθήματα πατριωτικής έξαρσης.
Η γιορτή κράτησε όσο έπρεπε, ώστε ο κόσμος δεν κουράστηκε και σκόρπισε κατευχαριστημένος.
Μπράβο στους διοργανωτές της γιορτής. Μπράβο στα σχολεία. Μπράβο στους άνδρες και στις γυναίκες που συμμετείχαν. Με τέτοιες εκδηλώσεις τα παιδιά τους σίγουρα θ’ αποκτήσουν ανεξίτηλες αναμνήσεις που θα τονώσουν το αίσθημα της φιλοπατρίας. Το βλέπω από τα εγγόνια μου που παρά το μικρό της ηλικίας τους, φόρεσαν την τιμημένη φουστανέλα με μεγάλη υπερηφάνεια. Ο μεγάλος μου που πάει στο νηπιαγωγείο μου είπε:
«Γιαγιά, μου άρεσε περισσότερο ο Κολοκοτρώνης πάνω στο άλογό του. Σαν μεγαλώσω θα βοηθήσω κι εγώ την πατρίδα μου, αν έρθει κάποιος κακός να μου την πάρει. Λέω αν, γιατί τώρα γιαγιά μου, επειδή πολέμησε ο Κολοκοτρώνης και οι άλλοι, έχουμε πια ειρήνη. Και ξέρεις; Η ειρήνη είναι πολύ πολύ, πάρα πολύ καλό πράγμα!».
Μπράβο στους γονείς που μαθαίνουν έτσι τα παιδιά τους. Μπράβο στους εκπαιδευτικούς που μορφώνουν έτσι τους μαθητές τους. Και μπράβο στην κοινωνία που δεν ξεχνά την ιστορία μας και τιμά αυτούς που πάλεψαν κι έχυσαν το αίμα τους για την Λευτεριά μας. Γιατί χώρα που ξεχνά την ιστορία της ή την υποτιμά, είναι καταδικασμένη κάποια μέρα να εκφυλιστεί, να σβήσει, ν’ αλλοτριωθεί και να χαθεί.
Γύρισα αυθημερόν στην Αθήνα, βράδυ. Ήρθαμε Καλαμάτα με τον πρώην διευθυντή μου και την γυναίκα του. Πριν φύγουμε, καθίσαμε λίγο στην βεράντα των παιδιών μου, στο σπιτάκι που έχουν νοικιάσει στην Βέργα.
Συζητούσαμε ότι ακόμα και ο καιρός είχε σεβαστεί αυτή την ξεχωριστή ημέρα.
Το πρωί φυσούσε πολύ, ο ουρανός απειλητικός φοβέριζε πως θα βρέξει. Η θάλασσα ανταριασμένη χτυπούσε στην στεριά και στο βάθος τα κύματά της έτρεχαν αφροστεφανωμένα να καταπιούν – θαρρείς - την ξηρά. Αναλογίστηκα: «Να, γιατί οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι την άμαξα του Ποσειδώνα την έσερναν κατάλευκα υπερήφανα άλογα με χιονένιες, αστραποβολούσες χαίτες! Πράγματι, δεν μοιάζουν με άτια, που φρουμάζουν οι αφρισμένες κορφές των κυμάτων;»
Ήταν μαγική η εικόνα που αντικρίζαμε, κινούμενη συνεχώς, επαναλαμβανόμενη με μια άγρια, γαλαζοπράσινη μεγαλοπρέπεια.
Τελικά όλα πήγαν κατ’ ευχήν. Κοιτούσα απέναντι το βουνό κι έβλεπα τα σπίτια μέσα από μια αχλύ ονείρου. Ήταν η σκόνη από την Αφρική που πλανιόταν στον αέρα; Ήταν ομίχλη; Το θέαμα πάντως ήταν μαγευτικό, σαν γιαπωνέζικος πίνακας. Μια αραχνοΰφαντη κουρτίνα και πίσω τα σπιτάκια λευκά, όμορφα, θαμπά, κουρνιασμένα μέσα σε πράσινες αγκαλιές στο φαρδύ στέρνο του βουνού.
Ο γαμπρός μου έβγαλε την στολή και ο υπερήφανος Μανιάτης ξανάγινε ο καλόκαρδος Παναγιώτης Παντολέων. Η κόρη μου έλυσε το φωτεινό κίτρινο μαντήλι από τα μαλλιά της και ξανάγινε η μάνα Αλίσια, σύζυγος και μουσικός.
Γυρίζοντας το βράδυ στην Αθήνα, κατά τη διαδρομή, ο διευθυντής μου κος Στέφανος και η Γιούλα η γυναίκα του, δεν έπαψαν να εκθειάζουν την γιορτή που είδαμε στην Καλαμάτα. Ήταν κατενθουσιασμένοι. Το ίδιο κι εγώ. Την ώρα της γιορτής, κυριαρχούσε μέσα μου το συναίσθημα της εθνικής ανάτασης. Κοιτάζοντας τους τσολιάδες και τις Αμαλίες ένιωσα ότι η καρδιά της Ελλάδος χτυπάει δυνατά εδώ, ένιωσα σίγουρη ότι όσο κι αν προσπαθούν κάποιοι, η Ελλάδα μας δεν θα πεθάνει ποτέ…
Ένιωσα στον αέρα κάτι χειροπιαστό λες κι η ίδια η πατρίδα μας, άνοιγε την αγκαλιά της για να μας αγκαλιάσει όλους. Γιατί ΠΑΤΡΙΔΑ είναι ο ένδοξος, καταπονημένος ναι, αλλά ουδέποτε παραδομένος, ελληνικός λαός. Ελλάδα είσαι εσύ, είναι αυτός, είμαι εγώ, είμαστε όλοι εμείς οι ανώνυμοι πολίτες που ξέρουμε από ιδανικά και γνωρίζουμε από αγώνες οποιουδήποτε τύπου.
Καλαμάτα σ’ ευχαριστώ για όσα υπέροχα έγινες αιτία να αισθανθώ.
Σκέπτομαι ότι οι άλλοι λαοί μέσα στον πολιτισμό τους έχουν να επιδείξουν και ένα Νταχάου, ένα Άουσβιτς, ένα Βατερλώ, κάποια Φώκλαντς. Εμείς έχουμε την φαγωμάρα μας, αλλά ουδέποτε υπήρξαμε εγκληματίες πολέμου. Κακό κάναμε μόνο στον εαυτόν μας.
Και δεν έχουμε μόνο να επιδείξουμε έναν Σωκράτη, έναν Πλάτωνα, έναν Μέγα Αλέξανδρο, μία Υπατία. Έχουμε να επιδείξουμε και Ζάλογγο και Μεσολόγγι και ματωμένη Χίο και Αρκάδι και Κανάρη και Νικηταρά και Μαντώ και την εποποιϊα του ’40.
Να, γιατί βλέποντας τους τσολιάδες να παρελαύνουν στην Καλαμάτα γέμισα Ελλάδα.
Και σκέφτηκα ότι κανονικά τίποτε σαν λαό δεν πρέπει να μας χωρίζει, ούτε να μας τρομάζει.
Κοιτώντας τους ευζώνους, είδα την ψυχή του Γένους μας, ένιωσα ότι η Ελλάδα μας είναι Αθάνατη, Λεβεντομάνα, Αγέρωχη κι εγώ, είμαι στ’ αλήθεια πολύ, πάρα πολύ τυχερή που γεννήθηκα Ε λ λ η ν ί δ α.
Πολυάνθη, Δασκάλα, του Κων/νου
Κεφαλλονίτισσα
"Το κείμενο αυτό είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα (filonas.gr) δύο φορές. Στο τέλος αναγράφεται συμψηφισμένος ο αριθμός των προβολών και των δύο αναρτήσεων από την ιστοσελίδα αυτή".
(Εμφανίσεις filonas.gr: 723)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου