ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

"ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ – ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ"

(ADHD ή ΔΕΠΥ)

Ένα παιδί με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής σε μια οποιαδήποτε τάξη αποτελεί σίγουρα μεγάλο προβληματισμό για τον εκπαιδευτικό. Σήμερα θα εστιάσουμε στην αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προβλημάτων στο δημοτικό σχολείο.

Πώς μπορεί κανείς να ξεχωρίσει μαθητές με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής; Από την διάσπαση της προσοχής τους, συχνά την επιθετική συμπεριφορά τους, την απροσεξία και την υπερκινητικότητά τους. Έχουν δε ανικανότητα προς την ρύθμιση της συμπεριφοράς τους. Δεν μπορούν να αφοσιωθούν στην εργασία και στις υποδείξεις, τόσο του σχολείου όσο και του σπιτιού. Παρουσιάζουν γλωσσικές δυσκολίες και ειδικές μαθησιακές ανάγκες. 

Η ADHD ή ΔΕΠΥ, είναι συνηθέστερη στα αγόρια με ποσοστό εμφανίσεως 1 στα 100 παιδιά κάτω των 11 ετών και τριπλάσια απ’ ό,τι στα κορίτσια.

Τα αίτια δεν είναι ακόμη γνωστά, φαίνεται όμως ότι οι γενετικοί παράγοντες παίζουν μεγάλο ρόλο. Επίσης κάποιες έρευνες έδειξαν ότι μέρη του εγκεφάλου, στα άτομα με ADHD δυσλειτουργούν.

Από το « Κέντρο πληροφόρησης για την ψυχική υγεία του Παιδιού και του Εφήβου» βρήκαμε και παραθέτουμε τα χαρακτηριστικά των παιδιών με ADHD.

Ανησυχία κι υπερκινητικότητα. Δεν μένουν για πολύ στο ίδιο μέρος. 

Αδυνατούν να συνεχίσουν για πολύ μια δραστηριότητα.

Στριφογυρίζουν νευρικά, μιλούν συνεχώς, διακόπτουν τους άλλους.

Δεν ολοκληρώνουν καμία εργασία.

Διασπάται εύκολα η προσοχή τους.

Είναι παρορμητικά.

Φέρονται χωρίς ιδιαίτερη σκέψη.

Δεν μπορούν να περιμένουν τη σειρά τους στην τάξη, στα παιχνίδια, στις συζητήσεις.

Συνήθως έχουν φυσιολογική διανοητική ικανότητα.

Κάποια παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες έχουν και ADHD.

Αρκετά παιδιά με ADHD έχουν καθυστερημένη ανάπτυξη λόγου.

Δυσκολεύονται στην ανάγνωση.

Ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες τάξεις, που είναι πληθώρα νέων πληροφοριών, δυσκολεύονται πολύ στις σχολικές εργασίες, διότι έχουν αδυναμία στο να συγκεντρωθούν.

Είναι κοινωνικά ανώριμα.

Δυσκολεύονται στο να διατηρήσουν φιλίες.

Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, γιατί αντιλαμβάνονται τα κενά γνώσης που τους δημιουργούνται.

Έχουν ξεσπάσματα θυμού.

Δεν ανταποκρίνονται στην πειθαρχία.

Δεν κοιμούνται ήρεμα. Ξαπλώνουν αργά, ξυπνούν νωρίς, με αποτέλεσμα η οικογένεια να ταλαιπωρείται.

Οι γονείς πρέπει να συζητήσουν με τους δασκάλους και να συμφωνήσουν σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανάλογο με τις ικανότητες του παιδιού, ασχέτως σε ποια τάξη είναι ενταγμένο. Όταν σπίτι και σχολείο έχουν κοινό πλάνο, είναι πιο πιθανό το παιδί να μάθει τι περιμένουν από αυτό και σύμφωνα με τις δυνάμεις του, να ανταποκριθεί. Το θέμα του σπιτιού είναι πολύ σοβαρό και πρέπει να τηρηθεί μια σταθερή κοινή προσέγγιση του παιδιού και από τους δύο γονείς, οι οποίοι θα πρέπει έγκαιρα να συμβουλευτούν παιδοψυχίατρο, σχολικό ψυχολόγο ( αν υπάρχει), παιδίατρο. Αν θα χρειαστεί νευρολογική εξέταση, ιατρικά τεστ, εκπαιδευτικές και φαρμακολογικές θεραπείες και θεραπείες συμπεριφοράς, θα το αποφασίσουν εξειδικευμένα επί του θέματος άτομα, με τα οποία ο γονιός θα πρέπει να έχει μια ειλικρινέστατη και στενότατη συνεργασία.

Στο σχολείο τώρα, τα παιδιά με ΔΕΠΥ, ανταποκρίνονται καλύτερα όταν είναι μέσα σε μικρή ομάδα και όταν ο εκπαιδευτικός πάντα τους δείχνει μεγάλη προσοχή. Ο δάσκαλος πρέπει να δίνει απλές και ξεκάθαρες εντολές και να ελέγχει συνεχώς το αποτέλεσμα.

Βέβαια αυτό είναι πολύ δύσκολο σε μια τάξη με 18, 20 ή 22 μαθητές που επιζητούν όλοι την προσοχή και την υποστήριξη του δασκάλου τους, ο οποίος πρέπει να είναι εν γρηγόρσει, για να μην του ξεφύγει ο έλεγχος της τάξης. Αν όμως δείξει αρκετή προσοχή και ειλικρινές ενδιαφέρον στον μαθητή με ΔΕΠΥ θα δει ότι αυτά συνήθως είναι υπεραρκετά για να θελήσει το εν λόγω παιδί να έρχεται σχολείο.

Ο εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει ότι επειδή τα παιδιά αυτά «χάνονται» στις μεγάλες ομάδες, θα τα δει να μπλέκουν σε καυγάδες. Επίσης να μην ξεχνά πως πρέπει κάθε φορά :

Να δίνει μόνο μια οδηγία.

Να μην δίνει πολύπλοκες εντολές.

Να μη ζητάει δυο-τρία πράγματα συγχρόνως.

Να κάνει τις ασχολίες ενδιαφέρουσες.

Nα βάζει ένα στόχο τη φορά. Ας πούμε: 

«Να μάθει ο Πέτρος να στέκεται ήσυχα στο θρανίο». Αν το καταφέρει, μετά ας βάλει άλλο στόχο : «Να μην χτυπάει ο Πέτρος τα μικρότερα παιδιά στο διάλειμμα». Ξέροντας ότι ίσως και να μην υπάρξει το ποθούμενο αποτέλεσμα…

Να εξηγεί κάθε φορά τι ζητάει. Π.χ. να μην λέει: « Πέτρο κάτσε ήσυχος». Να λέει: «Πέτρο, μην πετάς τη γόμα στον Αλέξη».

Να μην υποθέσει πότε ο δάσκαλος ότι ο μαθητής του καταλαβαίνει αυτά που του λέει να κάνει.

Να επιβραβεύει κάθε τι καλό.

Να του αναθέτει ανώδυνες εργασίες που θα του δίνουν όμως το αίσθημα της υπευθυνότητας.

Να ξέρει ότι στο συγκεκριμένο παιδί, αρέσει η ρουτίνα, γιατί είναι κάτι σύνηθες, ασφαλές, όχι άγνωστο και ξένο.

Να ζητά να μάθει μικρά κομματάκια από το κείμενο, ας πούμε της ανάγνωσης.

Να δίνει έμφαση στην καλή συμπεριφορά και να την επιβραβεύει.

Ο δάσκαλος να του λέει ξεκάθαρα γιατί είναι ή δεν είναι ευχαριστημένος από αυτόν.

Να του τονώνει το ηθικό , διότι όπως προείπαμε, τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, καθόσον αναγνωρίζουν πλήρως τις ελλείψεις που έχουν.

Και πάνω απ’ όλα, ο εκπαιδευτικός, ειδικά σε αυτά τα παιδιά, πρέπει να φέρεται με αμέριστη επιείκεια, πλήρη κατανόηση, τεράστια διακριτικότητα και απροσμέτρητη υπομονή.

Το πώς θα τα επιτύχει όλα αυτά ο εκπαιδευτικός, εξαρτάται από το αν είναι ένας αληθινός, σωστός δάσκαλος για όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως. Δυσκολίες σίγουρα θα συναντήσει πάρα πολλές, διότι έχει να διδάξει, να διαπλάσει πολλά παιδιά τα οποία όλα επιζητούν την αγάπη του και την προσοχή του, όπως αναφέραμε ξανά.

Επειδή τα παιδιά είναι οι πιο αυστηροί κριτές- καθόσον αληθινά και ακέραια ακόμα τα ίδια – και επειδή συχνά είναι και σκληρά με τις παρατηρήσεις τους, το έργο του δασκάλου γίνεται πολύ δύσκολο, διότι θα πρέπει να είναι τέλειος πυροσβέστης και εξισορροπιστής καταστάσεων, ώστε όχι μόνο να μην πληγωθεί κανένας μαθητής, αλλά και να προλάβει κάποιες συρράξεις οι οποίες αναπόφευκτα θα παρουσιαστούν.

Το θέμα εξισορροπήσεως είναι σημαντικότατο για την ευτυχία της τάξης. Θα πρέπει να δώσει στα παιδιά να καταλάβουν ότι το να δικαιολογεί κάποιες συμπεριφορές στον τάδε συμμαθητή τους (εννοούμε το παιδί με ADHD-ΔΕΠΥ) δεν έχει να κάνει με το ότι εκείνο το παιδί το αγαπάει περισσότερο και του φέρεται με πιο ελαστικό τρόπο, ενώ από αυτά έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις… Λεπτότατη η θέση του δασκάλου διότι απαιτεί προσεκτικούς, μελετημένους ελιγμούς όλο διακριτικότητα, για να κρατήσει την πολυπόθητη ισορροπία και απρόσκοπτη λειτουργία του τμήματός του, χωρίς να θίξει ή να πονέσει κανέναν.

Το έργο του, ίσως γίνει κάπως πιο εύκολο, αν έχει τη συμπαράσταση των ενδιαφερομένων γονιών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε ημέρα δεν θα πρέπει να δίνει μια μάχη σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα.

Συνοψίζουμε κάποια ξεχωριστά σημεία που εμάς τους εκπαιδευτικούς στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να μας βοηθήσουν πάρα πολύ (τα τονίσαμε και παραπάνω).

α: Μικροί και σταθεροί στόχοι

β: Εργασίες σύμφωνα με τις ικανότητες του μαθητή με ADHD

γ: Επιβράβευση

δ: Να τον καταφέρουμε να θέλει να έρχεται σχολείο

Και κάποια σοβαρά στοιχεία που είναι αυτονόητα:

Ατέλειωτη, ειλικρινή ΑΓΑΠΗ, συνεχή προσπάθεια, όχι ηττοπάθεια και διαρκή υπομονή.

(Εμφανίσεις filonas.gr: 1.321)