ΣΑΝ ΠΡΟΕΟΡΤΙΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

ΕΝΤΕΛΩΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

(Κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ)

Κατά τη διάρκεια του χρόνου, υπάρχουν πολλές ημέρες αφιερωμένες σε κάτι. Ελπίζω να τιμάμε τις συγκεκριμένες μέρες, αναγνωρίζοντας την ουσία του εκάστοτε γεγονότος στο οποίο αναφέρονται, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μόλις περάσει η 9η Μαρτίου, ας πούμε, παύουμε να τιμάμε την αξία και την προσφορά της κάθε γυναίκας. Μπορεί η 4η Οκτωβρίου να είναι αφιερωμένη στα ζώα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλον τον άλλο χρόνο δεν θα τα σκεφτόμαστε καν… Τιμάμε κάθε στιγμή το παιδί, την μάνα, τον πατέρα, απλώς μία ορισμένη ημέρα γιορτάζουμε πιο επίσημα την ανεκτίμητη παρουσία τους. Με αυτές τις σκέψεις, θέλω να σας πω, ότι στο χέρι μας είναι να είναι Χριστούγεννα, ακόμα και κάθε μέρα, αρκεί να προσφέρουμε αγάπη, συμπόνια, συγγνώμη, καλοσύνη. Γιατί Χριστούγεννα είναι μια λέξη με πέντε γράμματα: ΑΓΑΠΗ. Αγάπη για φίλους και εχθρούς. Για ξένους και γνωστούς. Αγάπη για ζώα, φυτά, περιβάλλον. Αγάπη για πλούσιους και φτωχούς. Αγάπη για όλες τις φυλές της γης, για όλα τα πλάσματα του κόσμου τούτου.

Όλα αυτά μου ξαναήρθαν στο μυαλό, διότι άκουσα ότι η 13η Νοεμβρίου, ορίσθηκε ως ημέρα πραγματοποίησης μιας καλής πράξης! Είτε την κάναμε εμείς σε άλλους, είτε γίναμε εμείς αποδέκτες της. Αν προσωπικά κάναμε καλό σε κάποιους, δεν θα το κουβεντιάσω τώρα. Αφήνω τους άλλους να συζητούν. Σήμερα, θα σας μιλήσω για κάτι υπέροχο, που έγινε στην δική μου ζωή, που αποδεικνύει ότι το καλό μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή και εποχή του κόσμου. Προσωπικά, είμαι τυχερή, γιατί έχω πολλά καλά που μου συνέβησαν στον αστερισμό του διδακτικού μου έργου...

Μου είχε κάνει εντύπωση πριν χρόνια, κάτι που είχα διαβάσει στις εφημερίδες. Ότι δηλαδή, ένας δάσκαλος συνταξιούχος (Κινέζος ή Γιαπωνέζος, δεν θυμάμαι καλώς), έχασε το σπίτι του. Όταν το έμαθαν οι πρώην μαθητές του, ενεργοποιήθηκαν τάχιστα. Συνεννοήθηκαν, συγκεντρώθηκαν απ’ όπου κι αν ευρίσκονταν και αποφάσισαν να βοηθήσουν τον παλιό δάσκαλό τους. Τον αγαπούσαν ιδιαίτερα αυτόν τον άνθρωπο. Εκτός από τις γνώσεις, τους είχε διδάξει τις διαχρονικές αξίες του ανθρωπισμού και τα υψηλά ιδανικά. Αφιέρωνε ώρες εκτός ωραρίου, για να τους παραστέκεται όπου τον είχαν ανάγκη. Οι μαθητές του, μεγάλοι πια, με οικογένειες, με την δουλειά τους, καταξιωμένοι, δεν ξέχασαν ποτέ το τι χρωστούσαν σε αυτόν τον θαυμάσιο δάσκαλο. Συναντήθηκαν μαζί του και του είπαν να μην ανησυχεί για τίποτε. Αυτοί, θα τα διόρθωναν όλα. Και έγινε κάτι το απίστευτο! Οι μαθητές του ρίχτηκαν στην δουλειά και του έχτισαν ένα ολοκαίνουργιο σπίτι, με τα ίδια τους τα χέρια!! Όταν ο δάσκαλος έβλεπε τι γινόταν, δεν πίστευε στα μάτια του! Κι όταν του έδωσαν το κλειδί, υποκλινόμενοι με σεβασμό μπροστά του, τού είπαν ότι όσα και να κάνουν γι’ αυτόν, θα είναι πάντα πολύ λίγα μπροστά σε αυτές τις υπέροχες παρακαταθήκες που είχε σταλάξει στις ψυχές τους και οι οποίες τους έκαναν να έχουν σήμερα μια στρωτή, έντιμη ζωή…

Πόσο είχα ζηλέψει (με την καλή έννοια) αυτόν τον Ασιάτη δάσκαλο! Πόση πληρότητα θα ένιωσε, βλέποντας ότι έστω και μετά τόσα χρόνια δεν τον είχαν ξεχάσει οι μαθητές του κι ότι εκείνα με τα οποία τους γαλούχησε, βρήκαν έδαφος να καρπίσουν και να αναδείξουν στην κοινωνία σωστούς, ευαισθητοποιημένους ανθρώπους, οι οποίοι ξέρουν να τιμούν, να μην ξεχνούν, να μην θεωρούν τίποτε δεδομένο και να αναγνωρίζουν ανταποδίδοντας – με όποιον τρόπο μπορούσαν – το καλό που φώτισε τα βήματά τους…

Αυτό το γεγονός το σκεφτόμουν πολύ συχνά. Και κάποτε ήρθε η φοβερή μέρα που έκλεισε ξαφνικά η «Σχολή Αηδονοπούλου», όπου εργαζόμουν, μήνα Σεπτέμβρη, όταν όλα τα σχολεία είχαν επανδρωθεί με το απαιτούμενο εκπαιδευτικό προσωπικό. Μέσα σε μια νύχτα το κτήριο μετονομάσθη σε «Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος». Για μας τους εκπαιδευτικούς, νηπιαγωγούς-δασκάλους-καθηγητές, η κατάσταση ήταν τρομερή. Μείναμε παντελώς ξεκρέμαστοι. Το ποσό του ΟΑΕΔ και τα δύο ιδιαίτερα μαθήματα που κατάφερα να βρω στην άλλη άκρη, πού να φτάσουν, όταν έχεις ενοίκιο, παιδιά, φροντιστήρια; Και τότε ήταν που η οικογενειακή περιουσία εξανεμίσθη από κάποιο πρόσωπο, πράγμα που όταν το αντελήφθην, ήταν πλέον αργά… Πλησίαζαν Χριστούγεννα… Οι κόρες μου με κοίταζαν, να δουν την έκφρασή μου και να πάρουν κουράγιο. Μια μάνα πρέπει να παίξει χίλιους ρόλους για να κρατήσει τις ισορροπίες και το χαμόγελο στην οικογένειά της… Για μας, τα Χριστούγεννα ήταν και είναι μια ιδιαίτερη γιορτή.

Ακολουθώντας την παράδοση του πατέρα μου, το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, μετατρεπόταν σε ένα αληθινό, τρυφερό, οικογενειακό, μαγευτικό παραμύθι. Φέτος πώς θα τα κατάφερνα; Ένα πλάκωμα πίεζε το στήθος μου.

Στολίσαμε νωρίς το χριστουγεννιάτικο δέντρο, που η καλλιτεχνική δεξιότητα της πρώτης κόρης, το μεταμόρφωνε σε μαγικό στολίδι. Και οι ημέρες κυλούσαν…

Ώσπου ένα απόγευμα, η πόρτα μου κτύπησε. Μπροστά μου στεκόταν μια από τις παλιές μαμάδες μου, η κα. Γέγου. Έτυχε να είχα μαθητές και τους δυο λεβέντες της. Ήρθε φορτωμένη τσάντες, αφήνοντάς με εμβρόντητη.

«Σου έχω και μία κάρτα – μου είπε. Αυτήν άνοιξέ την όταν φύγω. Είναι από μένα, τον σύζυγό μου και φυσικά από τους παλιούς μαθητές σου. Υπογράφουμε όλοι!».

Στην έκπληξή μου και στα χίλια «ευχαριστώ» μου, μού απάντησε:

«Βρε Πολυάνθη, θα ξεχάσουμε ποτέ τι έκαμες στην «Αηδονοπούλου» για τα παιδιά μας; Και τώρα που ξέρουμε το ζόρι που τραβάτε όλοι οι απολυμένοι εκπαιδευτικοί, εμείς, την δικιά μας δασκάλα, θα την αφήναμε ποτέ μόνη; Θα είμαστε πάντα κοντά σου, όπως κι εσύ, τόσα χρόνια, ήσουν δίπλα στα παιδιά μας, όχι μόνον σαν δασκάλα, αλλά και σαν μάνα αληθινή. Θα δεις ότι αυτές τις γιορτές δεν θα νιώσεις μοναξιά. Με τις χριστουγεννιάτικες γιορτές που έκανες στα παιδιά μας, τι δίδαξες; Αγάπη και καλοσύνη. Κι εμείς, χριστουγεννιάτικες μέρες, αυτά που μας πρόσφερες θα τα ξεχάσουμε; Όχι βέβαια!».

Όταν έφυγε η κα. Λίτσα, μέσα σε κράτος άφατης συγκίνησης, άνοιξα τον φάκελο, όπως μου είχε ζητήσει.

Σε μια όμορφη κάρτα ήταν γραμμένα:

«Στην δασκάλα μας, Στη «μανούλα» μας, Στη φίλη μας. Με πολλή-πολλή αγάπη και ευχές για μια ευτυχισμένη Χρονιά γεμάτη υγεία και πρόοδο.

Λίτσα, Βαγγέλης, Γιώργος, Νίκος.

Πολυάνθη σε αγαπάμε!».

Και διπλωμένο ένα χρηματικό ποσό. Δεν ξέρω πόσες ώρες έκλαψα εκείνο το απόγευμα. Οι κόρες μου, όταν ήρθαν, συγκινήθηκαν κι ύστερα άρχισαν να τιτιβίζουν σαν πουλιά!

Όταν, ξαφνικά, σε δυο μέρες μετά, απόγευμα, ήρθε όλη η οικογένεια Πετριανίδη! Τα αγόρια τους πανύψηλα! Ένιωθα σαν στρουμφίτα στην αγκαλιά του πρώην μαθητή μου, Παναγιώτη. Πανέξυπνος, ευαίσθητος, παλικάρι σωστό! Οι ώρες που κύλησαν ήταν μαγικές. Τι αναμνήσεις, τι αγάπη, τι συγκίνηση, τι δάκρυα, τι χαρά!

Το σκηνικό επαναλήφθηκε και το συγκλονιστικό ήταν ότι αυτοί οι άνθρωποι έρχονταν από μακριά, όπως Πόρτο Ράφτη, Λούτσα, Χολαργό! Μου χάρισαν δηλαδή ώρες από τον προσωπικό τους χρόνο. Και τι δεν θυμηθήκαμε! Όταν οι περισσότερες μανάδες έτρεχαν να με βοηθήσουν στον στολισμό της τάξης, μέχρι να φτιαχθεί το θέατρο της Αηδονοπούλου. Την Λίνα Πετριανίδη – ως ψηλότερη – να σκαρφαλώνει να κρεμάσει την κουρτίνα που θα χώριζε την τάξη σε σκηνή και πλατεία. Την τέλεια απόδοση των παιδιών. Το βίντεο που βλέπουν τώρα και συγκινούνται. «Μα εσύ μας έμαθες να αγαπάμε τα Χριστούγεννα με έναν μοναδικό, ξεχωριστό τρόπο. Είναι δυνατόν να σε αφήσουμε μόνη αυτές ειδικά τις ημέρες;». Το έλεγαν και το ξανάλεγαν. Και πράγματι. Κάποιο άλλο απόγευμα ήρθε η Ελίνα Πολίτη, με την μαμά της. «Κυρία, έχω ακόμα τη στολή με την γαλάζια και λευκή μουσελίνα! Θυμάστε τα περιστέρια κίτρινα και άσπρα που κρατούσαμε στο φινάλε;». Είναι δυνατόν να ξεχασθούν τέτοιες στιγμές;

Κάποιο άλλο απόγευμα, η σεμνή ιατρός Κατερίνα Μίχου, μαζί με τα δύο διακοσμητικά χριστουγεννιάτικα σπιτάκια, άφησε έναν φάκελο δίπλα στο ανθοδοχείο.

«Μη διανοηθείς να τα επιστρέψεις Πολυάνθη… Εμείς δεν σε ξεχνάμε ποτέ! Μπορεί να πέρασαν χρόνια που είχες την Μαρία μου μαθήτρια, αλλά αυτά που έμαθε κοντά σου τις έδωσαν τόσο γερές βάσεις που θα κυνηγήσει το όνειρό της. Ξεχνιούνται τα Ελληνικά σου, η Ιστορία σου, τα θεατρικά σου, τα έντυπά σας; Φίλησέ μου τα κορίτσια σου και να ξέρεις εμείς δεν πρόκειται να σε ξεχάσουμε. Δεν φαντάζεσαι πόσο ταραχτήκαμε με αυτό που έγινε. Κι εγώ σκέφτηκα αμέσως εσένα. Την παλιά μας δασκάλα. Εμείς σ’ αγαπάμε, το ξέρεις!».

Ήταν η εβδομάδα των ευτυχισμένων δακρύων! Και η Κατερίνα, ένα από τ’ αστέρια που έκαναν το χριστουγεννιάτικο δέντρο να τυλιχτεί περισσότερο μέσα στην πάχνη της αγάπης, που τόσες ημέρες τυλιγόταν γύρω του.

Ήρθε και η Κατερίνα Ρούφα με την πρώην μαθήτριά μου, την Βένια μας, την μικρή της Λίτσα και τον καπετάνιο άντρα της. Οι ώρες μαζί τους γεμάτες χριστουγεννιάτικους στραφταλισμούς, πασπαλισμένους με μυρωδάτη ζάχαρη άχνη!

Ήρθε και η Κική Σούρα, μαζί με τον γιο της τον Άρη, με την δικιά της χριστουγεννιάτικη συμβολή. Η κάρτα που μου έδωσε ο Αρούλης μου, γραμμένη από τον ίδιο (σήμερα σωστός άντρας πια!) ήταν συγκλονιστική:

«Θα είστε η παντοτινή μου δασκάλα,

γιατί σε αυτά που με διδάξατε θα εξετάζομαι μια ζωή».

Με αγάπη, Άρης.

Τους ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου. Τέτοια αγάπη, τέτοια στοργή, τόση εκτίμηση, τόσος σεβασμός, ήταν τα πιο ανεκτίμητα δώρα που έκαναν εκείνα τα Χριστούγεννα αξέχαστα!

Είχαν ξεκινήσει με άγχος, χιλιάδες ερωτηματικά, ανασφάλεια μεγάλη… Και τώρα… Τώρα μεταμορφώνονταν στις πιο υπέροχες Άγιες Ημέρες που μπορούσα να φανταστώ! Θα μπορούσα πια να κάνω την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, για τα κορίτσια μου, μαγευτική κι αυτό χάρη στον αμύθητο θησαυρό της αγάπης, που μου προσέφεραν κάποιοι ξεχωριστοί άνθρωποι.

Οι εκπλήξεις ολοκληρώθηκαν με την επίσκεψη της κας. Ιωάννου. Οι τσάντες και ο φάκελος δίπλα στο ανθοδοχείο, στην μέση του τραπεζιού, μου ξανάφερε πλημμύρα δακρύων ευγνωμοσύνης στα μάτια. Όταν είχα μαθητή τον γιο της κυρίας Ιωάννου, τον Νίκο, στην χριστουγεννιάτικη γιορτή μας, η γυναίκα είχε φέρει από το σπίτι της μια ολοκληρωμένη μοκέτα, για να αναδειχθεί το σκηνικό μας!

«Δεν ξεχνάμε τι υπήρξατε εσείς για μας, κυρία Πολυάνθη! Δίπλα σας τα παιδιά μας μορφώθηκαν, απέκτησαν δεξιότητες και έγιναν ευτυχισμένα! Πώς μπορεί να το ξεχάσει αυτό ο κάθε γονιός; Ο Θεός να φυλάει εσάς, τα κορίτσια σας, όλη σας την οικογένεια. Και ο Άγιος Γεράσιμος – που ο άντρας μου τον πιστεύει πάρα πολύ, όπως και εσείς που είστε απ’ την Κεφαλονιά – να σας προστατεύει πάντα!».

Είναι στιγμές που δεν μπορείς να περιγράψεις τα μύρια συναισθήματα που σε κατακλύζουν. Σε αυτές τις επισκέψεις, όταν παρευρίσκοντο και οι δυο μου θυγατέρες, γινόταν σωστή πανδαισία. Λες και το σαλόνι μας είχε γίνει μια σχολική τάξη που βούιζε από ένα χαρούμενο μελίσσι. Οι «γονείς μου», οι πιο παλιοί και οι πιο νέοι, έκαναν πράξη αυτό που είπαν στην αρχή: «Εσύ που μας έμαθες να αγαπάμε τα Χριστούγεννα, θα σ’ αφήναμε μόνη αυτές τις μέρες; Άσε που, αυτά τα οποία μάθανε τα παιδιά μας μαζί σου, δημιούργησαν τις ισχυρές βάσεις της μόρφωσης και της ανθρωπιάς που έχουν. Τα χάσαμε όλοι όταν μάθαμε τι τραβάτε οι πρώην δάσκαλοι και καθηγητές της Αηδονοπούλου. Υπομονή και θα σας πάρει κάποια στιγμή το δημόσιο. Πάντως, εμείς αμέσως σκεφτήκαμε εσένα και κινητοποιηθήκαμε πάραυτα. Είμαστε πλάι στην δική μας αγαπημένη δασκάλα, που θα παραμένει στην ψυχή μας, όσα χρόνια κι αν περάσουν»…

Τι μου είπαν; «Κινητοποιηθήκαμε όλοι όταν το μάθαμε!». Να! Ορίστε! Η ιστορία μου μοιάζει με εκείνη του Κινέζου (ή μήπως Γιαπωνέζου;) δασκάλου! Ορίστε! Κινητοποιήθηκαν φουρνιές μαθητών μου, τελευταίων και πολύ παλαιοτέρων, όπως ακριβώς και του εξ Ασίας εκπαιδευτικού! Εκείνου τού έκτισαν ένα δεύτερο σπίτι. Εμένα μου έκτισαν ένα δυναμικό κουράγιο για να αγωνιστώ, έναν ονειρικό Χριστουγεννιάτικο κόσμο, έκτισαν θεμέλια να προχωρήσω και μου πρόσφεραν κάτι ανεπανάληπτο: έναν σεβασμό που δεν ξεχνιέται ποτέ, ένα ευχαριστώ που γιγαντώνεται με τα χρόνια και μια απέραντη αγάπη προς την παλιά τους δασκάλα, που δεν παλιώνει ποτέ.

«Μαμά, τελικά, ό,τι σπέρνεις, θερίζεις!», είπε εν κατακλείδι η κόρη μου Ελπίδα και το υπερτόνισε η δεύτερη κόρη μου, Αλίσια. «Δεν ήσουν μια τυπική δασκάλα. Τα παιδιά καταλαβαίνουν ποιος νοιάζεται πραγματικά γι’ αυτά. Γιατί νομίζεις σε αγαπούν οι γονείς τους; Απλούστατα! Επειδή σε αγαπούν τα παιδιά τους! Βλέπουν τέλειο το μαθησιακό μέρος, βλέπουν το τι δίνεις από καρδιάς επιπλέον και με πόσες αντιξοότητες τα καταφέρνεις, χωρίς να δειλιάζεις, βλέπουν τα παιδιά τους να προχωρούν, να ξεχωρίζουν στο Γυμνάσιο, στο Λύκειο, πώς λοιπόν να σε ξεχάσουν; Έσπειρες αγάπη. Είδες; Θέρισες αγάπη!».

Εμείς οι δάσκαλοι, ό,τι κάνουμε, το κάνουμε από περίσσεια καρδιάς, χωρίς να περιμένουμε ανταλλάγματα. Δεν υπάρχει όμως δάσκαλος που να μην συγκινείται όταν βλέπει να έχουν περάσει τα χρόνια και οι μαθητές του να τον θυμούνται πάντα με τρυφερότητα, στοργή, αγάπη, ευγνωμοσύνη για όσα διδάχθηκαν από εκείνον, τα οποία και έκαναν πράξη στη ζωή τους.

13 Νοεμβρίου λοιπόν. Σας διηγήθηκα μία καλλίστη, όχι απλά καλή, πράξη που έγινε σε εμένα. Έχω κι άλλες καλές πράξεις με αποδέκτη το άτομό μου να διηγηθώ, όπου εκεί λάμπουν σε άλλη χρονική στιγμή, άλλα ονόματα, όπως Άννα Σταυροπούλου, Ελένη Τσατά, Μαρία Γυφτοπούλου, Μαίρη Μητσέα, Κική Κοράκη, Χαρούλα Λυμπεροπούλου, Ντέμη Σταμούλη, Χαριτίνη Ευαγγελάτου, Ρόδη Κόδρα, που μου ομόρφυναν τη ζωή, που αναγνώρισαν και εκτίμησαν κάποια πράγματα και στόλισαν και στολίζουν τις ημέρες μου με την ευγενική παρουσία τους.

Κρατώ όλες, μα όλες τις αφιερώσεις των μαθητών μου. Είτε είναι εκθέσεις, είτε ποιήματα, είτε απλά σημειώματα, είτε κάρτες. Μία συγκλονιστική κάρτα, ένα ανεκτίμητο δώρο είναι η ακόλουθη:

«Δεν θα σταματήσω ποτέ να διηγούμαι τα χρόνια εκείνα… Τα χρόνια της Πολυάνθης. Πολλά μπορεί να μου πάρει ο κλέφτης χρόνος, αλλά εκείνες τις στιγμές, καθώς και αυτά τα μάτια, είναι πάντα μέσα μου».

Σας ευχαριστώ.

Δήμητρα Μητροπούλου

Μου την έδωσε η ευγενική μου Δήμητρα, φοιτήτρια πια, όταν είχε έρθει σπίτι να με επισκεφθεί, μαζί με άλλους μαθητές μου. Παραμένει ένα ανεκτίμητο διαμάντι, που στραφταλίζει εκτυφλωτικά μαζί με άλλους θησαυρούς, στο πολύτιμο σεντούκι των αναμνήσεών μου… Ευλογημένα όλα τα «παιδιά μου», όπου και αν βρίσκονται. Οι δεσμοί που σφυρηλατήσαμε, δεν θα σπάσουν ΠΟΤΕ!

Αν όλοι αυτοί λένε ότι δεν θα με ξεχάσουν ποτέ, για τους οποιουσδήποτε λόγους, θέλω κι εγώ να πω ότι δεν θα ξεχάσω ποτέ την ευγένειά τους, την χαρά που μου πρόσφεραν με την αναγνώριση των προσπαθειών μου, την ζεστή αγκαλιά τους και τα ηλιοφώτιστα «ευχαριστώ» τους. Υπήρξαν το δικό μου αστέρι σε μια νεφελώδη καμπή, που σκόρπισε τα όποια νέφη και σκοτάδια με περικύκλωναν. Λοιπόν, βλέπω ότι δεν έχω πλέον να ζηλέψω τίποτε από τον Κινέζο δάσκαλο! Τα παιδιά μου – οι πρώην μαθητές μου – με αγαπούν και με τιμούν το ίδιο! Και όπως φωνάζουν όποτε βρισκόμαστε, ενθυμούμενα ένα από τα θεατρικά μας, τα λόγια του Καρόλου Ντίκενς στην «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του, έτσι κλείνω κι εγώ το κείμενό μου, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο:

«Ο Θεός να ευλογεί όλους μας!

Και τον καθένα από εμάς ξεχωριστά!»

Μακάρι!!!...

(653)