Κατά καιρούς ξεφυλλίζω ένα τετράδιο, στο οποίο κρατώ στοιχεία που με προβλημάτισαν, από διάφορα βιβλία ή άρθρα που διαβάζω. Αποφάσισα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας μερικές από αυτές τις σημειώσεις, οι οποίες, όταν τις ξανακοιτάζω, έχουν την δύναμη να μου προκαλούν τα ίδια δυνατά συναισθήματα που ένιωσα και την πρώτη φορά που ανέγνωσα τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται. Τα συναισθήματα ποικίλα: έκπληξη, απορία, συγκίνηση, οργή, ενθουσιασμός, αίσθηση ανημποριάς για την αποκατάσταση του δικαίου… Και συνάμα, θα συζητούμε για όσα απορρέουν από τα γεγονότα τούτα και θα ξεδιπλώνουμε τις σκέψεις που ίσως δημιουργούνται.
Παραθέτω μερικά από αυτά…. Συγγνώμη όμως αν δεν μπόρεσα να συγκρατήσω σε κάποια σημεία, τις ακριβείς χρονικές περιόδους. Όπως σε αυτό με το οποίο ξεκινώ.
Στην Κόρινθο – φέτος ή πέρυσι – πραγματοποιήθηκε ένα είδος συνεδρίου, για να τιμήσουν έναν Ιάπωνα. Τι είχε ακριβώς συμβεί;
Ας γυρίσουμε αρκετά χρόνια πίσω… Βρισκόμαστε στην Μικρασιατική Καταστροφή. Όταν ο έντρομος βασανισμένος ελληνισμός έπεφτε στη θάλασσα να σωθεί κυνηγημένος από τους Τσέτηδες, όταν τα γαλλικά πλοία παιάνιζαν τον Εθνικό μας Ύμνο για να αποδώσουν τιμές στην Ελληνική ναυαρχίδα που... αποχωρούσε (!) αφήνοντας πίσω της το μακελειό, όταν οι ξένοι καπετάνιοι διέταξαν να παίζεται στα πλοία τους δυνατά χαρούμενη μουσική για να μην ακούνε τα πληρώματα των καραβιών τους τα ουρλιαχτά των Ελλήνων από την προκυμαία που τους πετσόκοβαν οι Τούρκοι, όταν οι ξένοι ναύτες πατούσαν τα δάχτυλα όσων απελπισμένων Ελλήνων προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν στα πλοία τους για να σωθούν ή τους έριχναν ζεματιστό νερό, τότε πέρασε από εκεί ένας Γιαπωνέζος καπετάνιος με το καράβι του φορτωμένο μετάξια και άλλα πολύτιμα εμπορεύματα. Φρικιώντας μπροστά στα όσα έβλεπαν τα μάτια του, πέταξε στο νερό, χωρίς να το σκεφτεί καν, το πανάκριβο φορτίο του και έσωσε όσους περισσότερους Έλληνες μπορούσε. Εκείνοι που επέζησαν δεν ξέχασαν την υπέροχη πράξη του. Και στην Κόρινθο, τίμησαν τον γηραιό πλέον Ιάπωνα καπετάνιο, με τα μετάλλια της καρδιάς τους και του ανθρωπισμού, για την ηρωική πράξη του.
Θα ήθελα πολύ να με πληροφορήσει κάποιος, για το όνομα του ήρωα καπετάνιου και τα τεκταινόμενα στο συνέδριο εκείνο.
. . .
Όταν η φωτιά στην Σμύρνη έκαψε Μουσεία, Βιβλιοθήκες, θησαυρούς, δημιουργίες αιώνων, όταν οι παπάδες σταυρώνονταν στις εκκλησίες τους, όταν ο βασανισμός, το πλιατσικολόγημα και οι βιασμοί παιδιών μπροστά στα μάτια των γονέων τους ήταν στην ημερήσια διάταξη, όταν ολόκληρο οροπέδιο βρέθηκε σκεπασμένο από κομμένα πόδια, χέρια και κεφάλια πεταμένα εδώ κι εκεί σαν δαίμονες να είχαν λυσσάξει και να διαμέλισαν κυριολεκτικά τα ελληνικά κορμιά, όταν έβαλαν τους Έλληνες – πιο πριν χρονολογικά – στα φρικτά Τάγματα Εργασίας, τα φοβερά «Αμελέ Ταμπουρού» που κανονικά θα έπρεπε να λέγονται «Τάγματα θανάτου» καταδικάζοντας τους Έλληνες – Τούρκους υπηκόους να ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, άπλυτοι, άφαγοι, καταδικασμένοι, κουρελήδες, στερώντας τους το δικαίωμα του κάθε φαντάρου να κρατεί όπλο, δείχνοντας έτσι ότι απλώς μάντρωσαν τους Έλληνες, αποδυναμώνοντάς τους ολοκληρωτικά, όταν έκαιγαν τα πάντα με την διαταγή να μην μείνει ρουθούνι ελληνικό, να μην θυμίζει τίποτε το ελληνικό στοιχείο, όταν συνέβησαν τόσα αποτρόπαια εγκλήματα και λάθη, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, κάθε φορά που αγγίζουμε το θέμα «Μικρασιατική Καταστροφή», ειδικά στα σχολεία.
Εδώ θα ανοίξω μια μεγάλη παρένθεση.
Και βέβαια σε ένα σχολείο Δημοτικό θα επιλέξουμε τι θα πούμε και πώς θα το πούμε. Ό,τι και να πούμε όμως δεν θα αλλοιώνει την αλήθεια, ούτε και θα την υποβιβάζει. Θα πούμε όσα μπορεί να αντέξει ένα παιδί. Από τα λεγόμενά μας θα πρέπει όμως να βγαίνει ο ηρωισμός της πατρίδας μας, ο καημός του πρόσφυγα, η αντρειοσύνη και η μεγαλοσύνη της Ελληνικής Ψυχής. Φυσικά και δεν θα τονίσουμε φιλοπολεμικό κλίμα στην τάξη. Όχι όμως και στην προσπάθειά μας αυτή να απαξιώσουμε τους αγώνες των προγόνων μας…
Κάθε κράτος φροντίζει να τονίσει το πατριωτικό αίσθημα σε κάθε πολίτη του, ξεκινώντας από το Δημοτικό.
Δηλαδή, ας πούμε, στην Γαλλία, αν έλεγαν οι δάσκαλοι στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση επακριβώς τις ακρότητες που συνέβησαν εκείνα τα σκοτεινά χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, που πολέμησαν οι φτωχοί τους πλούσιους συμπατριώτες τους, για μια καλύτερη ζωή, τις οποίες όμως ακρότητες το παιδικό μυαλό δεν μπορεί να δεχθεί και δεν αντέχει να επεξεργαστεί, φεύγοντας τα παιδιά από το Δημοτικό θα ένιωθαν προβληματισμένα, χωρίς σταθερό πατριωτικό υπόβαθρο και θα μετατρέπονταν σε εντελώς αμφιταλαντευόμενους πολίτες. Συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο; Όχι βέβαια… Μένουν στην αληθινή ουσία, στα ιδανικά της Γαλλικής Επανάστασης, αφήνοντας την πλήρη εμβάθυνση εκείνων των γεγονότων με τα άπειρα σκοτεινά σημεία και από τις δύο πλευρές, για άλλες, ωριμότερες ηλικίες.
Με τα παραπάνω υπάρχει κάποια διαφορά τελευταία, σε μας εδώ στην Ελλάδα. Δηλαδή παρατηρείται το φαινόμενο να προσπαθούμε να αποδυναμώσουμε από το τρομερό τους βάρος τις αιματηρές προσπάθειές μας να εκδιώξουμε τον ξένο κατακτητή και να απαλύνουμε τη φοβερή εποχή της πολύχρονης Οθωμανικής σκλαβιάς, στερώντας έτσι από τους μαθητές μας το αίσθημα της πατριωτικής ανάτασης και του θαυμασμού προς την ηρωική πατρίδα. Αυτό συμβαίνει γιατί έχει δοθεί γραμμή άνωθεν ότι πρέπει να μιλούμε για ένα είδος … συνύπαρξης των δύο αντίπαλων χωρών, που κάπου όμως τα έβρισκαν για … 400 χρόνια, ώστε να προετοιμάσουμε καλύτερα τις φιλοτουρκικές σχέσεις … Δεν προδίδουμε όμως έτσι όλους εκείνους που θυσιάστηκαν για την λευτεριά; Το τι έγινε 400 χρόνια σκλαβιάς, τις συνθήκες διαβίωσης, τις όποιες εξεγέρσεις, τα συμβάντα της επανάστασης, τα καλά και τα κακά μας, όσοι έχουν ασχοληθεί με την Ιστορία, τα γνωρίζουν. Το θέμα είναι τι πρέπει να ειπωθεί στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, πώς θα ειπωθεί και πότε θα ειπωθεί, με γνώμονα πάντα τον σεβασμό προς τους αγωνιστές μας και όχι τον υποβιβασμό των θυσιών τους. Δεν θα αποδυναμώσουμε και δεν θα θυσιάσουμε ποτέ στον βωμό καμιάς πολιτικής επιδίωξης, συνήθως αμφισβητούμενης και παράλογης, ηρωισμούς και θυσίες που δίδαξαν στον κόσμο τι πάει να πει Ελευθεριά.
Η Ιστορία είναι ομοκεντρικό μάθημα. Ο δάσκαλος πρέπει να επιμένει κάθε χρόνο, για τα ίδια πράγματα με συνείδηση για την σπουδαιότητα των όσων διδάσκει. Πες λοιπόν λίγα στην Α΄ τάξη. Περισσότερα – για τα ίδια γεγονότα – στην Β΄. Ακόμα περισσότερα στην Γ΄, πιο πολλά στην Δ΄, επεκτείνεσαι στην Ε΄, λες αρκετές αλήθειες στην ΣΤ΄, με σκοπό το παιδί, φεύγοντας από το Δημοτικό να είναι υπερήφανο για την Πατρίδα του. Και ποτέ δεν θεωρείς την Ιστορία δευτερεύον μάθημα. Και ούτε λες: «Α, την άλλη ώρα έχω Ιστορία. Ευτυχώς! Θα ολοκληρώσω τα Μαθηματικά μου!» Αυτό είναι απαράδεκτο. Και πρωταρχικό είναι – τουλάχιστον – στην ώρα που της πρέπει να τονώσουμε το ενδιαφέρον του παιδιού και να βρούμε τρόπους να κάνουμε το μάθημα ελκυστικό, κάτι που αυτονόητον είναι ότι απαραιτήτως πρέπει να ισχύει για όλα τα μαθήματα. Πώς θα έχουμε την απαίτηση να θυμάται το παιδί το 1821, όταν το ακούσει για πρώτη φορά στην ΣΤ΄ τάξη; Και πώς θα μπορέσει να θυμάται το παιδί έναν Θεμιστοκλή, έναν Μιλτιάδη, αν ο δάσκαλος δεν διηγηθεί όλα τα περιστατικά; Ποιοι από μας θα θυμόντουσαν τον Αθανάσιο Διάκο, αν δεν μας είχε διηγηθεί όλη την ζωή του ο δάσκαλός μας; Σκέτα ονόματα θα παρέμεναν, χωρίς το ήθος του δασκάλου, να φροντίσει ώστε να τονίσει την προσφορά του Μιλτιάδη, του Κανάρη, του Παπαφλέσσα, του Κοραή, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και όλων γενικά των ιστορικών προσώπων.
Στο Γυμνάσιο προσθέτεις. Επεκτείνεσαι πολύ στο Λύκειο καθώς ωριμάζει το παιδί. Και στο Πανεπιστήμιο, ενήλικας πια, μπορεί να ασχοληθεί σε βάθος με τα όποια ιστορικά προβλήματα τον απασχολούν. Τότε όμως θα είναι ώριμος, θα έχει διαμορφώσει μια δυνατή προσωπικότητα, η οποία δεν θα κλονισθεί με όσα πληροφορηθεί.
Απλά θα γνωρίζει δυο βασικούς παράγοντες :
α) Η Ιστορία δεν αλλάζει, δεν αλλοιώνεται για να ευχαριστήσει κανέναν.
β) Τα γεγονότα εκείνα δεν πρέπει να τα βλέπουμε με την σημερινή ματιά. Τότε κυριαρχούσαν άλλες καταστάσεις, η κοινωνία ήταν αλλιώς και το χειρότερο, ο πόλεμος αλλοτριώνει τις ψυχές, όλων ανεξαιρέτως των εμπλεκομένων.
Ούτε μπορώ να ακούω π.χ. ότι ο Κολοκοτρώνης άφησε στην Τριπολιτσά τα παλικάρια του και σκότωσαν 20.000 Τούρκους. Πόλεμος δεν ήταν; Γιατί όσοι τονίζουν αυτό το γεγονός δεν προσθέτουν την ίδια στιγμή, ότι στην Καταστροφή της Χίου σφαγιάστηκαν και χάθηκαν 100.000 ελληνικές ψυχές και αφάνισαν στην κυριολεξία τα Ψαρά; Ένα παράδειγμα φέρνω… Άπειρα υπάρχουν… Αν σκεφτούμε εκείνη την φοβερή εποχή, μεγαλώνοντας μπορούμε να κατανοήσουμε πολλά, αλλά μην κάνουμε το λάθος να τα συγκρίνουμε με το σήμερα.
Οι Τούρκοι γείτονές μας ξανάγραψαν την Ιστορία τους και σήμερα μιλούν ότι ήταν παρόντες στην περιοχή πριν… 5.000 χρόνια και οι περισσότεροι γύρω λαοί προέρχονται από… αυτούς. Ό,τι κάνουν αποβλέπει στην υπερηφάνεια του νεαρού πολίτη για την χώρα του.
Εμείς που όντως βρισκόμαστε εδώ 5.000 χρόνια, γιατί θα πρέπει να βγάζουμε υποτονικούς, στο θέμα της αγάπης προς την πατρίδα, πολίτες; Ο σωστός δάσκαλος ξέρει τι να πει, πώς θα το πει και πότε θα πει κάτι. Και δεν είναι ψέμα, αν στα παιδιά της ΣΤ΄ δεν πω ακριβώς τον φρικτό τρόπο θανάτου του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Θα αναφέρω όσα αντέχει να ακούσει ο μικρός μαθητής, ο οποίος να είστε σίγουροι, θα το πληροφορηθεί αργότερα και τότε θα έχει σωστότερη κρίση να αντιμετωπίσει το θλιβερό συμβάν. Αν και η τάξη είναι ρευστή και κάθε φουρνιά μαθητών είναι διαφορετική. Δηλαδή ο δάσκαλος εκτιμά αρχικά και την ωριμότητα των εκάστοτε μαθητών του και αναλόγως πορεύεται…
Ο περιβόητος Σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, για να πάρει την Ρόδο, δεν συλλογίσθηκε τις εκατοντάδες χιλιάδες των απλών στρατιωτών του που έπεσαν για την επίτευξη του σουλτανικού στόχου. Για να μην αναλογισθούμε τις μυριάδες χιλιάδες των χιλιάδων πολεμιστών του που χάθηκαν στις τρομερές, επεκτατικές επιχειρήσεις του.
Δεν πάνε όμως οι Τούρκοι δάσκαλοι στο δημοτικό να πούνε πόσοι συμπατριώτες τους έχασαν την ζωή τους, υπακούοντας στις κατακτητικές ορέξεις του αρχηγού – θεού τους… Τονίζουν απλώς τις ένδοξες νίκες του μεγάλου Σουλτάνου κατά των «απίστων Χριστιανών», οι οποίες νίκες μεγάλωσαν την δόξα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και δεν συζητούν αν αυτοί οι «Άπιστοι Χριστιανοί» υπερασπιζόντουσαν την πατρίδα τους και την λευτεριά τους, ούτε λένε στους μαθητές τους πόσο φρικαλέο είναι να πεθαίνεις προσπαθώντας να κλέψεις την ελευθερία μιας χώρας, ώστε να μην κλονιστεί η εμπιστοσύνη τους προς τους υποδειγματικούς ήρωές τους. Ίσως να ενδιαφερθούν τα παιδιά τους όλα αυτά, να τα μάθουν στην Ανώτερη Εκπαίδευση, κάτω όμως από κάποιες αρχές που παλιά μιλούσαν για το ότι ο Μωάμεθ «προτρέπει και ευλογεί εκείνους που διαδίδουν την πίστη τους με το γιαταγάνι». Άλλη ιδεολογία, άλλη κουλτούρα, άλλος πολιτισμός…
Και την ερώτηση: «Μα εμείς θα γίνουμε ίδιοι με αυτούς; Εμείς είμαστε ανώτεροι!». Ε, αυτή την κουβέντα την έχω βαρεθεί… Όχι … Δεν θα γίνουμε ίδιοι, αλλά δεν βλέπω και πολύ σε ποια ανωτερότητα αναφερόμαστε… Κάπου τα έχουμε ισοπεδώσει όλα… Ίσως η δεινή οικονομική κατάσταση που ζούμε, δεν μας αφήνει περιθώρια να ασχοληθούμε με όλα αυτά όπου κάποιοι ίσως τα θεωρούν και όχι του παρόντος… Δεν είναι όμως σωστό. Μπορεί η κόρη μου η καθηγήτρια, παντρεμένη με παιδιά από 1.200€ να παίρνει τώρα 780 και η δεύτερη η μικρομάνα να πορεύεται με άνεργο σύζυγο, όπως χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες μας, όμως δεν θα πάψουν να ενδιαφέρονται και για όσα περνούν στα ψιλά των εφημερίδων.
Το ίδιο πιστεύω κάνουν και πάρα πολλοί από εμάς, αγωνιστές υπερήφανοι των καιρών μας, που και σε ενοίκιο μένουμε και θέρμανση δεν έχουμε και ούτε ένα δώρο στα παιδιά μας δεν δικαιούμαστε πλέον να κάνουμε, ένεκα των καταστάσεων. Όλα αυτά όμως δεν θα μας στερήσουν ιδανικά, αξίες και την τάση να ενδιαφερόμαστε για τα κοινωνικά και εθνικά θέματα, μιας και μέσα τους ζούμε και βαδίζουμε.
. . .
Πριν λίγες μέρες κάποιο θέατρο ανέβασε ένα έργο πολυαμφισβητούμενο, γύρω από την ζωή του Χριστού. Αμέσως σκέφτηκα, τι είχε γίνει με το σκίτσο του Μωάμεθ, από τους προσβεβλημένους θανάσιμα οπαδούς του, πριν μόλις λίγα χρόνια κι εφέτος τα αιματηρά επεισόδια που έλαβαν χώρα σαν αντίδραση σε ταινία Αμερικανού δημιουργού, σχετική με την ζωή πάλι του Μωάμεθ. Θα μου πείτε αμέσως, ότι αυτός είναι απαράδεκτος θρησκευτικός φανατισμός. Θα συμφωνήσω απόλυτα. Όπως δεν θα συμφωνήσω με τα έκτροπα που δημιουργήθηκαν μπροστά από το θέατρο που θα ανέβαζε την παράσταση. Διαφωνώ ριζικά με εκείνες τις εξελίξεις. Αλλά δεν ησύχασε η ψυχή μου. Θα ήθελα να βγει κάποιος και να πει: «Φυσικά και καταδικάζουμε την λογοκρισία. Φυσικά και καταδικάζουμε τα έκτροπα που παραπέμπουν σε κατακριτέο ολοκληρωτισμό. Μήπως όμως αυτοί οι Έλληνες ηθοποιοί θα έπρεπε να ανεβάσουν ένα έργο που να μην θίγει τα θρησκευτικά αισθήματα των συμπατριωτών μας; Δεν γνώριζαν ότι θα προκαλέσουν; Δόξα τω Θεώ υπάρχουν χιλιάδες έργα να επιλέξουν…»
Προσωπικά δεν θα πήγαινα να διαδηλώσω για το συγκεκριμένο συμβάν. Δεν το διανοούμαι… Στενοχωρήθηκα όμως που δεν σκέφτηκαν ότι πολλοί συμπατριώτες τους θα πληγωνόντουσαν από την επιλογή τους. Ως εδώ… Εμείς ούτε βόμβες βάζουμε όταν διαφωνούμε, ούτε τυφλωνόμαστε από θρησκευτικό ή άλλου είδους φανατισμό.
Ανήκουμε στους ελεύθερα σκεπτόμενους Έλληνες που και λάθη κάνουμε, αλλά και που αγωνιζόμαστε παρ’ όλες τις αντίξοες καταστάσεις που μας πιέζουν καθημερινά, προσπαθώντας να παραμείνουμε άνθρωποι και να μην ξεχάσουμε τι πάει να πει αξιοπρέπεια, διαφορετικότητα, ανεκτικότητα, αξίες, ελευθερία και ιδανικά…
(Εμφανίσεις filonas.gr: 1.060)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου